مفردات نهج البلاغه
معرفى كتاب
«مفردات نهج البلاغه»، اثر سيد على اكبر قرشى، كتابى است در دو جلد به زبان فارسى كه به شرح تك واژگان نهج البلاغه مى پردازد.
ساختار كتاب
كتاب در دو جلد تهيه شده و جلد نخست آن مشتمل بر مقدمه ناشر (دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسين حوزه علميه قم) و مقدمه مولف است و مطالب آن بر اساس حروف الفبا مرتب گرديده است.
گزارش محتوا
به گفته مولف، نهج البلاغه با حذف مكررّات و مشتقات آن، حدود دو هزار و چهار صد و بيست و دو (٢۴٢٢) كلمه است، كه همه آنها در اين كتاب معنى و بررسى شده و شواهدى و مصاديقى از سخنان امام(علیه السلام) براى آنها نقل گرديده است.
مطالعه اين كتاب سبب آشنايى با نهج البلاغه و گشتى در آن درياى ژرف و بيكران است. از آنجا كه مولف نتوانسته در كلمات امام مشروحا و گسترده تر كار كند، نام كتاب را قاموس نهج البلاغه نگذاشته، بلكه آن را «مفردات نهج البلاغه» ناميده، تا اغراق گويى نباشد، با آنكه به گفته ايشان بعضى از فضلاء صلاح مى دانستند كه «قاموس نهج البلاغه» ناميده شود.
طريق استفاده از اين كتاب آن است كه ثلاثى مجرّد كلمه اى را در نظر گرفته و با طريق الف و باء مثل كتاب هاى لغت آن را پيدا كنيد و بعد از پيدا كردن خواهيد ديد آن كلمه با مشتقاتش در كتاب ترجمه شده و شواهدى از نهج البلاغه براى آن آورده شده و به مناسبت همان كلمه بعضى از فرموده هاى امام(علیه السلام) توضيح داده شده است، مثلا در پيدا كردن شقشقيه اگر مراجعه كنيم، به كلمه «شقشق» كه استثناء رباعى است، خواهيم ديد معنى اين كلمه و جريان خطبه شقشقيه در ذيل آن آمده است.
مولف در شمارش خطبه ها، نامه ها، كلمات حكمت آميز و در تعيين صفحات نهج البلاغه، نسخه صبحى صالح را در نظر گرفته و از روى آن نقل نموده كه به عقيده وى ظاهرا در حال حاضر صحيح ترين نسخه از لحاظ اعراب و شمارش است.
وضعيت كتاب
كتاب فاقد پاورقى و هرگونه فهرست مى باشد.
منابع:
١- مصاحبه با استاد سيد على اكبر قرشى، بينات، بهار١٣٧۴، ش ۵، ص ٩٨-١٠٩. ٢- مقدمه مولف. ٣- مصاحبه با استاد سيدعلى اكبر قرشى، حوزه، آذر و دى ١٣۶٨، ش ٣۵.
