متن عربی

108- وَ قَالَ ( عليه السلام ) : لَقَدْ عُلِّقَ بِنِيَاطِ هَذَا الْإِنْسَانِ بَضْعَةٌ هِيَ أَعْجَبُ مَا فِيهِ وَ ذَلِكَ الْقَلْبُ وَ ذَلِكَ أَنَّ لَهُ مَوَادَّ مِنَ الْحِكْمَةِ وَ أَضْدَاداً مِنْ خِلَافِهَا فَإِنْ سَنَحَ لَهُ الرَّجَاءُ أَذَلَّهُ الطَّمَعُ وَ إِنْ هَاجَ بِهِ الطَّمَعُ أَهْلَكَهُ الْحِرْصُ وَ إِنْ مَلَكَهُ الْيَأْسُ قَتَلَهُ الْأَسَفُ وَ إِنْ عَرَضَ لَهُ الْغَضَبُ اشْتَدَّ بِهِ الْغَيْظُ وَ إِنْ أَسْعَدَهُ الرِّضَى نَسِيَ التَّحَفُّظَ وَ إِنْ غَالَهُ الْخَوْفُ شَغَلَهُ الْحَذَرُ وَ إِنِ اتَّسَعَ لَهُ الْأَمْرُ اسْتَلَبَتْهُ الْغِرَّةُ وَ إِنْ أَفَادَ مَالًا أَطْغَاهُ الْغِنَى وَ إِنْ أَصَابَتْهُ مُصِيبَةٌ فَضَحَهُ الْجَزَعُ وَ إِنْ عَضَّتْهُ الْفَاقَةُ شَغَلَهُ الْبَلَاءُ وَ إِنْ جَهَدَهُ الْجُوعُ قَعَدَ بِهِ الضَّعْفُ وَ إِنْ أَفْرَطَ بِهِ الشِّبَعُ كَظَّتْهُ الْبِطْنَةُ فَكُلُّ تَقْصِيرٍ بِهِ مُضِرٌّ وَ كُلُّ إِفْرَاطٍ لَهُ مُفْسِدٌ.

متن فارسی

و فرمود: به رگهاي دل اين انسان، قطعه اي گوشت آويخته است كه شگفت انگيزترين چيزيست كه در وجود اوست. و اين همان قلب است. شگفتي در اينست كه براي اين قلب موادي از حكمت و اضدادي از خلاف آنها است. پس اگر اميدي از از آن دل خطور كند طمع ذليلش كند و اگر طمعش به هيجان درآيد، حرص و آز به هلاكتش اندازد. و اگر نوميدي او را فراگيرد، تاسف او را بكشد و اگر غضب بر او عارض شود خشم و آشفتگي اختيار از دستش بربايد و اگر سعادت خشنودي به سراغش آيد، غفلت، دقت و اختيار را از دستش بگيرد و اگر ترس عارضش شود، بيم و هراس، مشغولش دارد و اگر گشايشي در كارش روي دهد غرور و خودخواهي او را از خويشتن بربايد و اگر مالي به دست بياورد، بي نيازي به طغيانش آورد و اگر مصيبتي سر راهش را بگيرد، داد و فرياد رسوايش سازد و اگر تنگدستي او را بگزد، دچار بلا شود و اگر گرسنگي به مشقتش بيندازد ناتواني از پايش درآورد و اگر در مسيري افراط ورزد، پرخوري او را به درد و بيماري درآورد. پس هر تقصيري براي او ضرر بار است و هر افراطي افسادگر .