پيروز نشد آن كس كه گناه بر او چيرگى يافت، و آن كس كه با بدى پيروز شد شكست خورده است.
مرکز جهانی اطلاع رسانی آل البیت

بررسی توصیه‌های نظامی امام علی(ع) در نهج‌البلاغه

1400/12/22

عضو هیئت علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه لرستان با اشاره به شرح فرازی از خطبه یازدهم نهج‌البلاغه گفت: امام علی(علیه السلام)، محمد حنفیه را به استواری و پایداری دعوت می‌کند و می‌فرمایند در میدان نبرد با عزم پولادین ایستادگی کن.
نهج البلاغ هحجت‌الاسلام محمدرضا خدایی، عضو هیئت علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه لرستان در گفت‌وگو با ایکنا از لرستان، با اشاره به شرح فرازی از خطبه یازدهم نهج‌البلاغه با مضمون «تَزُولُ الْجِبَالُ وَ لَا تَزُلْ، عَضَّ عَلَى نَاجِذِكَ، أَعِرِ اللَّهَ جُمْجُمَتَكَ، تِدْ فِي الْأَرْضِ قَدَمَكَ، ارْمِ بِبَصَرِكَ أَقْصَى الْقَوْمِ وَ غُضَّ بَصَرَكَ، وَ اعْلَمْ أَنَّ النَّصْرَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ سُبْحَانَهُ»، اظهار کرد: خطبه یازدهم کلام مولای متقیان با محمد حنفیه است البته در آن زمان که وی پرچم‌داری جنگ جمل را بر عهده دارد.

وی با اشاره به اینکه محمد حنفیه در ابتدای جنگ جمل پرچمدار جنگ بوده است، ادامه داد:  محمد حنفیه فرزند بزرگوار امام علی(علیه السلام) و مادر او از قبیله بنی‌حنفیه است و به حرمت مادر به محمد حنفیه مشهور شده است.

خدایی با بیان اینکه فرقه کیسانیه خود را پیروان محمد حنفیه دانسته و ایشان را رهبر و امام می‌دانستند، اضافه کرد: در منابع روایی هیچ‌گاه نمی‌بینیم که محمد حنفیه ادعای امامت داشته باشد از طرفی اطاعت‌پذیری ایشان از امام حسن(علیه السلام) و امام حسین(علیه السلام) مشهور است به طوری که نقطه ضعفی که ناشی از انحراف فکری او باشد وجود ندارد.

عضو هیئت علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه لرستان با اشاره به اینکه وقتی امام حسین(علیه السلام) به سبب حاکمیت یزید خروج کرد، وصیت‌نامه خود را خطاب به محمد حنفیه نوشتند، اظهار کرد: محمد حنفیه از رجال بزرگ اسلام و در خدمت امام علی(علیه السلام) بوده و ۶۵ سال عمر کرد به طوری که سال ۸۱ هجری قمری به رحمت خدا رفت.

وی با اشاره به اینکه این خطبه زمانی است که محمد حنفیه علمدار جمل است و جا دارد امام علی(علیه السلام) آموزه‌های نظامی را برای فرزندش بیان کند، اضافه کرد: مولای متقیان خطاب به فرزندش محمد حنفیه می‌فرماید: بدان اگر کوه‌ها می‌لرزد اما تو نلرزی و از این مطلب چنین برداشت می‌شود ویژگی اولی که در میدان نبرد برای مؤمن نیاز است این است که اگر کوه بلرزد مؤمن نباید بلرزد

خدایی با بیان اینکه امام علی(علیه السلام) در این خطبه محمد حنفیه را به استواری و پایداری دعوت می‌کند و می‌فرماید در میدان نبرد با عزم پولادین بایستی و تکان نخوری، اضافه کرد: کوه نماد مقاومت و پایداری است و مؤمن مانند کوه است که باد نمی‌تواند در او نفوذ کند و در عزم و اراده‌اش خللی ایجاد کند و مانند کوه باعظمت و استوار است.

عضو هیئت علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه لرستان با اشاره به اینکه مؤمن باید به چنان ایمانی برسد که اگر حتی کوه‌ها بلرزد او در قبال باطل ایستادگی می‌کند، اظهار کرد: مولای متقیان در ادامه به فرزندش محمد حنفیه می‌فرماید دندان‌هایت را روی هم بگذار و فشار بده و این نماد قدرت غیرت را در درون جنباندن است.

وی با اشاره به اینکه اهل ایمان باید سرش را در راه خدا امانت داده و این همان جانبازی است به معنای دیگر مؤمن باید آمادگی این را داشته باشد را در راه خدا جان خود را فدا کند، اضافه کرد: مؤمن باید به جایی برسد که همه چیز را در راه خداوند فدا کند.

این کارشناس مذهبی با اشاره به اینکه امام علی(علیه السلام) خطاب به فرزندش محمد حنفیه می‌فرماید پا را در زمین فرو ببر یعنی گامی عقب نگذارید و باید تا آخرین قطره خون و تا آخرین نفس بدون دلهره و اضطراب ایستادگی کنید، خاطرنشان کرد: فرمایشات امام علی(علیه السلام) تنها به محمد حنفیه نیست بلکه این دستورات همگانی است.

عضو هیئت علمی گروه معارف اسلامی دانشگاه لرستان با اشاره به اینکه توصیه دیگر امام علی(علیه السلام) به فرزندش محمد حنفیه این است که در میدان نبرد تمام امکانات و عده و تجهیزات آنان را در نظر گرفته و به برنامه دشمن اشراف داشته باشد، ادامه داد: بدانیم چیزی که در نهایت انسان را پیروز می‌کند نصر و پیروزی در نزد خداوند پاک و منزه است کمااینکه چشم انسان به خداست و پیروزی هم از آن خداست.
منبع:خبرگزاری ایکنا