از سخنان آن حضرت است خطاب به اهل بصره در خبر از پیشامدهاى سخت
آن که بتواند خود را بر اطاعت خداوند وادارد باید اقدام کند.
اگر از من پیروى کنید ـ چنانچه خدا بخواهد ـ
شما را به بهشت خواهم برد گرچه راهى است دشوار و همراه با تلخى.
فلان زن (عایشه) را رأى ضعیف زنان دامنگیر شد، و کینه در سینه اش چون دیگ آهنگران که به جوش آید جوشید،
و اگر از او خواسته مى شد آنچه با من انجام داد با دیگرى انجام دهد انجام نمى داد.
با این حال حرمت اولیه او باقى است، و حسابش با خداوند است.
از این کلام است
راه خدا روشن ترین راه، و پرفروغ ترین چراغ است. به ایمان بر اعمال شایسته استدلال مى شود،
و به اعمال شایسته بر ایمان دلیل مى آورند، ساختمان علم با ایمان آباد مى گردد،
و انسان به سبب دانش از مرگ هراسان مى شود، و با مرگ دنیاى آدمى پایان مى پذیرد،
و با دنیا آخرت به دست مى آید، با قیامت بهشت براى پرهیزکاران نزدیک،
و دوزخ براى گمراهان آشکار مى گردد، مردمان را چاره اى از قیامت نیست،
که در میدان مسابقه آن با سرعت به جانب آخرین جایگاه روان مى شوند.
و از این کلام است
از قبرها بیرون آمده، و به آخرین منزل روان شدند.
آنجا براى هر خانه اهلى است که آن را به خانه دیگرى تبدیل نکنند، و ساکنانش به جاى دیگر منتقل نشوند.
امر به معروف و نهى از منکر دو صفت از صفات خداوندند، این دو مرگ را نزدیک نمى کنند، و روزى را کاهش نمى دهند.
بر شما باد به کتاب خدا که ریسمانى محکم، و نورى آشکار،
و دارویى سودمند، و سیراب کننده اى فرونشاننده عطش است، نگاهدار کسى است که به آن چنگ زند
و نجات بخش کسى که به آن درآویزد. کژ نشود تا راستش کنند، و منحرف نگردد تا از او بخواهند که بازگردد،
و از خواندن بسیار و به گوش خوردن کهنه نگردد. آن که با قرآن سخن گوید راست گفته، و هر که به آن عمل کند پیش افتاده است.
مردى از جاى برخاست و گفت: یا امیرالمؤمنین، ما را از فتنه خبر ده، و آیا درباره فتنه از رسول خدا صلّى اللّه علیه و آله پرسیده اى؟ فرمود:وقتى خداى سبحان این آیه را فرستاد:
«الم، آیا مردم گمان کرده اند همین که بگویند ایمان آورده ایم، رها مى شوند و به آزمایش درنمى آیند؟»
دانستم تا زمانى که رسول خدا صلّى اللّه علیه وآله در میان ماست فتنه بر ما فرود نمى آید،
پرسیدم: یا رسول اللّه منظور از این فتنه که خداوند تو را به آن خبر داده چیست؟
فرمود: «یا على، به زودى امتم پس از من آزمایش مى شوند.»
گفتم: یا رسول اللّه، مگر نه این است که در روز احد افرادى از مسلمانان شهید شدند و من از فیض شهادت ماندم،
و از این بابت غمگین شدم، شما به من فرمودى: «بر تو بشارت باد که عاقبت به شهادت مى رسى»؟
در پاسخم فرمود: «آنچه گفتى صحیح است، ولى بگو به هنگام شهادت صبرت چگونه است؟»
گفتم: این از موارد صبر نیست، بلکه جاى مژده و شکرگزارى است!
و فرمود: «یا على، به زودى مسلمانان پس از من به ثروتشان آزمایش مى شوند، و با دیندارى خود بر خدا منّت مى نهند، رحمتش را آرزو دارند،
و خود را از خشمش در امان دانند، و با شبهات دروغ و هوسهاى غفلت زا حرام او را حلال شمارند،
شراب را به اسم آب انگور و خرما، و رشوه را به عنوان هدیّه،و ربا را به نام تجارت حلال دانند.»
گفتم: یا رسول اللّه، در آن وقت این چنین مردم را از کدام گروه حساب کنم؟ در موضع ارتداد، یا در مرتبه فتنه؟