178.از خطبه هاى آن حضرت است درباره وحدانیت خدا و توصیه به پرهیز از دنیاگرایى بعضى گفته اند: امام (علیه السلام) این خطبه را بعد از قتل عثمان و در آغاز خلافتش ایراد فرموده است.
صفات خدا
هیچ کارى خدا را به خود مشغول نمى سازد (تا از کار دیگرى بازماند) و گذشت زمان، دگرگونى در او ایجاد نمى کند؛
مکانى او را در بر نمى گیرد، و هیچ زبانى قادر به وصف او نیست؛
نه تعداد قطره هاى آب ها بر او پنهان مى ماند، و نه عدد ستارگان آسمان
و نه شماره ذرات خاک که همراه بادها در هوا به پرواز درمى آید؛ نه حرکات مورچگان بر سنگ هاى سخت
و نه استراحتگاه مورچه هاى ریز در شب هاى تار؛
و از محل ریزش برگ ها و حرکات پنهان چشم ها آگاه است.
و گواهى مى دهم که جز او معبودى نیست و همتایى براى او وجود ندارد؛
و نه شک و تردید در او راه دارد، و نه کفر در دین و آیینش
و نه مى توان خلقت (باعظمت) او را انکار کرد.
شهادت کسى که نیّتش راست، درونش پاک،
یقینش خالص، و میزان عملش (با ایمان و اعمال صالح) سنگین است.
صفات پیامبر (صلی الله علیه و آله): و گواهى مى دهم که محمّد (صلی الله علیه و آله) بنده و فرستاده
برگزیده او از میان خلایق است
که براى تشریح حقایق آیین الهى انتخاب شد
و به ویژگى هاى خاص اخلاقى آراسته گردید؛
براى رساندن رسالت هاى کریمانه الهى برگزیده شد
و نشانه هاى هدایت به وسیله او آشکار گشت
و تاریکى هاى جهل و ضلالت به برکت وجود او روشنى یافت.
گناهان و زوال نعمت ها: اى مردم! دنیا آرزومندان و دل بستگان خود را فریب مى دهد
و از وعده هاى دروغین به علاقه مندان خویش دریغ نمى ورزد
و بر کسى که بر آن (= دنیا) پیروز گردد سرانجام چیره خواهد شد.
به خدا سوگند! هرگز ملتى که در ناز و نعمت مى زیستند نعمتشان زوال نیافت، مگر بر اثر گناهانى که مرتکب شدند؛
زیرا خداوند «هرگز به بندگانش ستم روا نمى دارد»{1}
و اگر مردم هنگامى که بلاها بر آنان نازل مى شود
و نعمت ها از آنان سلب مى گردد،
با صدق نیّت در پیشگاه خدا تضرّع کرده
و با قلب هاى پر از عشق و محبتِ به خدا، از او درخواست کنند، به یقین آنچه را که از دستشان رفته به آنان باز مى گرداند
و هر خرابى اى را براى آن ها اصلاح مى کند.
من از این مى ترسم که شما در جهالت و غفلت فرو روید (همچون دوران جاهلیّت)؛
زیرا امورى بر شما گذشت که در آن،
تمایلاتى پیدا کردید که از نظر من پسندیده نبود؛
ولى اگر امور شما به مسیر اصلى بازگردد سعادتمند خواهید شد.
وظیفه من جز تلاش و کوشش (براى بازگشت شما به راه راست) نیست و اگر بخواهم، گفتنى ها را مى گویم (و کوتاهى هاى شما را در گذشته، برمى شمرم؛ ولى به دلیل مصالحى صرف نظر مى کنم؛