بهره ادبيات از سخنان امام علي(عليه السلام) (2)

ايرانيان که خود پيش از تشرف به اسلام، ادبياتي پربار داشتند؛ پس از آشنايي با اين منبع فياض کوشيدند تا کلام خود را با اين مفاهيم گهربار آراسته نمايند. آنان پس از قرآن کريم از هيچ گفته اي به اندازه ي کلام علي (ع) بهره نبردند. بر حسب ظاهر توجه ايرانيان به فقرات کوتاه از سخنان علي (ع)، پس از تأليف کتاب «مطلوب کل طالب» از رشيد و طواط اتفاق افتاده است. اين نکته قابل توجه است که گرچه نهج البلاغه، گرد آورده رضي در قرن چهارم است؛ اما بسياري از خطبه ها و کلمات امام علي (ع) در اسنادي، قرن ها پيش از نهج البلاغه موردبهره برداري ادبا بوده است.

بلاغت نهج البلاغه در شرح علّامه جعفري (ره) (1)

وقتي مي گوييم بلاغت نهج البلاغه بايد مورد توجه و اهميت قرار بگيرد، منظور آن نيست که همه ي توجهّات، مبذول و تحليل و ترکيب ادبي و بلاغي معمولي درباره ي سخنان امير مؤمنان (عليه السلام) باشد؛ زيرا خود اين گونه توجهّات، ما را از درک و فهم سخنان امير مؤمنان (عليه السلام) و توفيق يافتن به انقلاب تکاملي مغزي و رواني باز مي دارد.

بلاغت نهج البلاغه در شرح علّامه جعفري (ره) (3)

يکي از موضوعاتي که در ترجمه و تفسير نهج البلاغه ي علّامه جعفري مي توان مورد بررسي قرار داد، توجه به نکات بلاغي کلام علي (عليه السلام) است. وي کلام امير مومنان (عليه السلام) را منبع فصاحت و بلاغت دانسته و در تفسير خويش نيز به جنبه هاي گوناگون بلاغت کلام ايشان توجه داشته است.

بلاغت نهج البلاغه در شرح علّامه جعفري (ره) (2)

پرسش، وسيله اي است که به کمک آن، سؤالات و ابهامات موجود در ذهن را مي توان برطرف کرد؛ امّا اگر سؤالي مطرح شد که هدف از آن، برطرف کردن ابهامات ذهني نباشد، بايد ديد به چه منظوري صورت گرفته است.

جلوه های نهج البلاغه در ادبيات عرب

ابن ابی الحديد می گويد : بدان که بهترين استعاره ها آن است که ميان مستعار و مستعار منه مناسبت باشد مانند همين استعاره که امام علی (ع) گفته است زيرا فتنه ها فزاينده و پی گير هستند