متن عربی

97.وَ مِنْ خُطبَةٍ لَهُ عَلیهِ السَّلامُ فی أصحابه و أصحاب رسول اللّه (صلی الله علیه و آله)

أصحاب علیّ علیه السلام

وَ لِئنْ أَمْهَلَ الظَّالِمَ، فَلَنْ یَفُوتَ أَخْذُهُ،
وَ هُوَ لَهُ بِالْمِرْصَادِ عَلَى مَجَازِ طَرِیقِهِ، وَ بِمَوْضِعِ الشَّجَا مِنْ مَسَاغِ ریقِهِ.
أَمَا وَ الَّذِی نَفْسِی بِیَدِهِ؛ لَیَظْهَرَنَّ هؤُلاَءِ الْقَوْمُ عَلَیْکُمْ،
لَیْسَ لِاَنَّهُمْ أَوْلَى بِالْحَقِّ مِنْکُمْ،
وَ لکِنْ لاِسرَاعِهِمْ إِلَى بَاطِلِ صَاحِبِهِمْ، وَ إِبْطَائِکُمْ عَنْ حَقِّی.
وَ لَقَدْ أَصْبَحَتِ الْاُمَمُ تَخَافُ ظُلْمَ رُعَاتِها،
وَ أَصْبَحْتُ أَخَافُ ظُلْمَ رَعِیَّتی.
اسْتَنْفَرْتُکُمْ لِلْجِهَادِ، فَلَمْ تَنْفِرُوا،
وَ أَسْمَعْتُکُمْ، فَلَمْ تَسْمَعُوا،
وَ دَعَوْتُکُمْ سِرًّا وَ جَهْرَا، فَلَمْ تَسْتَجِیبُوا،
وَ نَصَحْتُ لَکُمْ، فَلَمْ تَقْبَلُوا،
أَشُهُودٌ کَغُیَّابٍ، وَ عَبِیدٌ کَأَرْبابٍ!
أَتْلُو عَلَیْکُمُ الْحِکَمَ، فَتَنْفِرُونَ مِنْهَا،
وَ أَعِظُکُمْ بِالْمَوْعِظَةِ الْبَالِغَةِ، فَتَتَفَرَّقُونَ عَنْهَا،
وَ أَحُثُّكُمْ عَلَى جِهَادِ أَهْلِ الْبَغْیِ،
فَمَا آتِی عَلَى آخِرِ قَوْلی
حَتَّى أَرَاکُمْ مُتَفَرِّقِینَ أَیَادِی سَبَا.
تَرْجِعُونَ إِلَى مَجَالِسِکُمْ، وَ تَتَخَادَعُونَ عَنْ مَوَاعِظِکُمْ،
أُقَوِّمُکُمْ غُدْوَةً، وَ تَرْجِعُونَ إِلَیَّ عَشِیَّةً،
کَظَهْرِ الْحَنِیَّةِ، عَجَزَ الْمُقَوِّمُ، وَ أَعْضَلَ الْمُقَوَّمُ.
أَیُّهَا الْقَوْمُ الشَّاهِدَةُ أَبْدَانُهُمْ، الْغَائِبَةُ عَنْهُمْ عُقُولُهُمْ،
الْمُخْتَلِفَةُ أَهْوَاؤُهُمْ، الْمُبْتَلَى بِهِمْ أُمَرَاؤُهُمْ.
صَاحِبُکُمْ یُطِیعُ اللّهَ وَ أَنْتُمْ تَعْصُونَهُ،
وَ صَاحِبُ أَهْلِ الشَّامِ یَعْصِی اللّهَ وَ هُمْ یُطِیعُونَهُ.
لَوَدِدْتُ وَ اللّهِ أَنّ مُعَاوِیَةَ صَارَفَنی بِکُمْ صَرْفَ الدِّینَارِ بِالدِّرْهَمِ،
فَأَخَذَ مِنِّی عَشَرَةً مِنْکُمْ، وَ أَعْطَانِی رَجُلاً مِنْهُمْ!
یَا أَهْلَ الْکُوفَةِ، مُنِیتُ مِنْکُمْ بِثَلاَثٍ وَ اثْنَتَیْنِ:
صُمٌّ ذَوُو أَسْمَاعٍ،
وَ بُکْمٌ ذَوُو کَلامٍ،
وَ عُمْیٌ ذَوُو أَبْصَارٍ، لا أَحْرَارُ صِدْقٍ عِنْدَ اللِّقَاءِ،
وَ لا إِخْوَانُ ثِقَةٍ عِنْدَ البَلاءِ! تَرِبَتْ أَیْدِیکُمْ!
یَا أَشْبَاهَ الْاِبِلِ غَابَ عَنْهَا رُعَاتُهَا!
کُلَّمَا جُمِعَتْ مِنْ جَانِبٍ تَفَرَّقَتْ مِنْ آخَرَ،
وَ اللّهِ لَکَأَنِّی بِکُمْ فِیَما إِخَالُکُمْ:
أنْ لَوْحَمِسَ الْوَغَى، وَ حَمِیَ الضِّرَابُ،
وَ قَدِ انْفَرَجْتُمْ عَنِ ابْنِ أَبِی طَالِبٍ انْفِرَاجَ الْمَرْأَةِ عَنْ قُبُلِهَا.
وَ إِنِّی لَعَلَى بَیِّنَةٍ مِنْ رَبِّی، وَ مِنْهَاجٍ مِنْ نَبِیِّی،
وَ إِنِّی لَعَلَى الطَّرِیقِ الْوَاضِحِ أَلْقُطُهُ لَقْطاً.
أصحاب رسول اللّه
اُنْظُرُوا أَهْلَ بَیْتِ نَبِیِّکُمْ، فَالْزَمُوا سَمْتَهُمْ،
وَاتَّبِعُوا أَثَرَهُمْ، فَلَنْ یُخْرِجُوکُمْ مِنْ هُدًى،
وَ لَنْ یُعِیدُوکُمْ فِی رَدًى، فَإِنْ لَبَدُوا فَالْبُدوا،
وَ إِنْ نَهَضُوا فَانْهَضُوا. وَ لا تَسْبِقُوهُمْ فَتَضِلُّوا،
وَ لا تَتَأَخَّرُوا عَنْهُمْ فَتَهْلِکُوا.
لَقَدْ رَأَیْتُ أَصْحابَ مُحَمَّدٍ (صلی الله علیه و آله)، فَمَا أَرَى أَحَداً یُشْبِهُهُمْ مِنْکُمْ!
لَقَدْ کانُوا یُصْبِحُونَ شُعْثاً غُبْراً؛
وَ قَدْ باتُوا سُجَّداً وَ قِیَاماً،
یُرَاوِحُونَ بَیْنَ جِبَاهِهِمْ وَ خُدُودِهِمْ،
وَ یَقِفُونَ عَلَى مِثْلِ الْجَمْرِ مِنْ ذِکْرِ مَعَادِهمْ!
کَأَنَّ بَیْنَ أَعْیُنِهِمْ رُکَبَ الْمِعْزَى مِنَ طُولِ سُجُودِهِمْ!
إِذَا ذُکِرَ اللّهُ هَمَلَتْ أَعْیُنُهُمْ حَتَّى تَبُلَّ جُیُوبَهُمْ،
وَ مَادُوا کَمَا یَمِیدُ الشَّجَرُ یَوْمَ الرِّیحِ الْعَاصِفِ،
خَوْفاً مِنَ الْعِقَابِ، وَ رَجَاءً لِلثَّوَابِ!

متن فارسی

97.از خطبه هاى آن حضرت است درباره مقایسه یاران خود با یاران پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله)

اگر خداوند، ظالم و ستمگر را مهلت دهد چنان نیست که فرصت مجازات او از دستش برود.
او در کمینگاه، بر سر راه ستمگر است و گلوى وى را در دست دارد، (هر زمان بخواهد مى فشارد، آن گونه که نتواند آب دهان فرو برد!).
آگاه باشید! سوگند به آن کس که جانم در دست قدرت اوست! این قوم (سپاه شام) سرانجام بر شما پیروز مى شوند،
امّا نه به دلیل این که در حقّانیّت، از شما سزاوارترند؛
بلکه به این علت که در طریقِ باطل زمامدارانشان، سریع و کوشا هستند؛ در حالى که شما در اداى حقّ من سُستى مى کنید،
امّت ها همواره از ظلم زمامدارانشان در وحشت اند،
ولى من از ظلم پیروانم بیمناکم!
من شما را براى جهاد با دشمن برانگیختم، امّا حرکت نکردید؛
به گوش شما خواندم، امّا نشنیدید؛
در آشکار و نهان شما را (براى جهاد) دعوت کردم، اجابت نکردید؛
به شما اندرز دادم، ولى نپذیرفتید.
آیا شما حاضرانى همچون غایبان هستید و بردگانى در قیافه مالکان؟!
پیوسته حکمت هاى الهى را بر شما مى خوانم، ولى از آن مى گریزید
و با اندرزهاى رسا شما را موعظه مى کنم، (امّا) پراکنده مى شوید.
شما را به مبارزه با ظالمان ترغیب مى کنم،
امّا هنوز سخنانم به آخر نرسیده،
مى بینم همچون «قوم سبأ» متفرّق مى شوید!
به مجالس خود بازمى گردید و یکدیگر را از این مواعظ برمى گردانید،
صبحگاهان شما را مستقیم مى سازم ولى شامگاهان همچون کمانِ خمیده سخت و محکمى
که نه کسى قدرت صاف کردن آن را دارد و نه خودش قابلیّت صاف شدن را، به سوى من بازمى گردید!
اى قومى که جسم هایتان حاضر است و عقل هایتان پنهان
و خواسته هایتان مختلف و پراکنده و زمامدارانتان به شما مبتلا هستند!
رهبر شما خدا را اطاعت مى کند و شما او را عصیان مى کنید؛
امّا زمامدار اهل شام خدا را معصیت مى کند، ولى آنان اطاعتش مى کنند.
به خدا سوگند! بسیار دوست داشتم معاویه شما را با نفرات خود مبادله مى کرد، همچون مبادله کردن دینار به درهم:
ده نفر از شما را از من مى گرفت و یک نفر از آن ها را به من مى داد.
نقاط ضعف کوفیان: اى اهل کوفه من به سه چیز (که در شما هست) و دو چیز (که در شما نیست) مبتلا شده ام:
حقایق را نمى شنوید، در حالى که گوش دارید!
سخن نمى گویید، در حالى که زبان تکلّم دارید! حقایق را نمى بینید،
در حالى که چشم دارید! نه در هنگام نبرد، آزاد مردان صادقید؛
و نه در آزمایش هاى سخت برادران قابل اعتماد؛ دست هایتان خاک آلود باد! (و بر خاک مذلّت بنشینید)
اى کسانى که به شتران بى ساربانى مى مانید
که هرگاه از یک سو جمعشان کنند، از سوى دیگر پراکنده مى شوند!
به خدا سوگند! من درباره شما چنین گمان مى کنم
که اگر جنگ سختى روى دهد و آتش آن زبانه کشد،
از فرزند ابوطالب جدا مى شوید، همانند جداشدن زن (هنگام وضع حمل) از نوزاد خویش!
ولى من نشانه روشن (بر حقّانیت خویش) از پروردگارم دارم و بر طریق آشکار پیامبرم گام برمى دارم
و در راه روشنى پیش مى روم که آن را از میان راه هاى مختلف برگزیده ام (و تکلیف الهى خود را انجام مى دهم).
یاران و خاندان رسول خدا (صلی الله علیه و آله)
به اهل بیت پیامبرتان نگاه کنید! از همان سو که آن ها گام برمى دارند گام بردارید.
و قدم در جاى قدم هاى آن ها بگذارید (و بدانید) آن ها هرگز شما را از جاده هدایت بیرون نمى برند
و به پستى و هلاکت نمى کشانند. اگر آن ها توقّف کردند، توقّف کنید
و اگر قیام کردند، قیام کنید. از آن ها سبقت نگیرید که گمراه مى شوید،
و از آنان عقب نمانید که هلاک خواهید شد!
من اصحاب محمّد (صلی الله علیه و آله) را دیده ام ولى هیچ یک از شما را مانند آن ها نمى بینم.
آن ها موهایى ژولیده و چهره اى غبارآلود داشتند (با این که در فقر و تنگدستى زندگى مى کردند خم به ابرو نمى آوردند!)
شب تا به صبح در حال سجده و قیام بودند (و هرگز از عبادت خسته نمى شدند؛)
گاهى پیشانى و گاه دو طرف صورت را (در پیشگاه خدا) به خاک مى نهادند،
و از ترس رستاخیز، گویى بر شعله هاى آتش ایستاده بودند و آرام نداشتند.
پیشانى آن ها از سجده هاى طولانى پینه بسته بود همچون زانوى گوسفند. هنگامى که نام خدا برده مى شد،
اشک از چشمانشان فرو مى ریخت، آن قدر که گریبانشان تر مى گشت،
و همچون درختى که در روز طوفانى، از شدّت تندباد به خود مى لرزد،
از خوف عقاب و عشق به ثواب مى لرزیدند!

قبلی [1] بعدی [2]