شيوه هاي امير بيان درخلق تصاوير زنده وبديع (3)
با نگاهي گذرا به تصاوير هنري نهج البلاغه مي توان دريافت که امير بيان، علي (ع)، براي ترسيم زنده وگوياي حقايق ومفاهيم از تمام روشها وابزارها بهره جسته وبا خلق چشم اندازهايي بديع چشمها را به صحنه هاي شگفت انگيز و روح پرور خود خيره کرده است.تصويرهاي هنري نهج البلاغه به صنايع ادبي و مستحسنات لفظي و آرايش کلامي محدود نمي شود، بلکه پيش روي خود شيوه هاي متنوع و بديعي را مشاهده مي کنيم که مفاهيم در قالب آنها جان گرفته اند وصحنه ها به روشني به نمايش در آمده اند.
علی علیه السلام از دیدگاه مولوی در مثنوی معنوی
یكی از معنوی ترین ماجراهایی كه در مثنوی بیان شده، ماجرای جنگ عمرو بن عبدود با حضرت علی علیه السلام در جنگ «خندق» است. مولوی از كسی كه با امیرالمؤمنین جنگ كرده است، نام نبرده و نگفته كه این ماجرا واقع در كدام جنگ بوده، بلكه تنها به بیان موضوع می پردازد: اینكه مبارزی در یكی از جنگ ها به جنگ امام علی علیه السلام آمد و وقتی مغلوب وی شد، به آن حضرت بی احترامی كرد، ولی او به جای آنكه مقابله به مثل كند، مقابله به عكس كرد.
شيوه هاي امير بيان درخلق تصاوير زنده وبديع (1)
با نگاهي گذرا به تصاوير هنري نهج البلاغه مي توان دريافت که امير بيان، علي (ع)، براي ترسيم زنده وگوياي حقايق ومفاهيم از تمام روشها وابزارها بهره جسته وبا خلق چشم اندازهايي بديع چشمها را به صحنه هاي شگفت انگيز و روح پرور خود خيره کرده است.تصويرهاي هنري نهج البلاغه به صنايع ادبي و مستحسنات لفظي و آرايش کلامي محدود نمي شود، بلکه پيش روي خود شيوه هاي متنوع و بديعي را مشاهده مي کنيم که مفاهيم در قالب آنها جان گرفته اند وصحنه ها به روشني به نمايش در آمده اند. همين حقيقت به تصاوير نهج البلاغه جلوه اي زيباو جذاب بخشيده وآن را از بسياري آثار ادبي جهان ممتاز کرده است.
بهره گيرى ادبيات فارسى از نهج البلاغه
حال گوينده در اين كار چه غرضى دارد و چرا سخن خودش را ساده نمى گويد و آن را به آرايش هاى لفظى و معنوى زيور مى دهد، اين بحثى است كه بايد در كلاس مخصوص ادبيات مطرح بشود و اينجا مجالى براى آن نمى بينيم.
جلوه های نهج البلاغه در ادبيات عرب
ابن ابی الحديد می گويد : بدان که بهترين استعاره ها آن است که ميان مستعار و مستعار منه مناسبت باشد مانند همين استعاره که امام علی (ع) گفته است زيرا فتنه ها فزاينده و پی گير هستند
اثرپذيري نهج البلاغه از قرآن كريم (2)
عرب پيش از نزول قرآن گاهي در شعر خود از اين تنوّع صورت بهره مي برد؛ امّا اغلب به دليل اسراف و تكرار، اين تنوّع آنان به ملال مي انجاميد. در نثر، چه مرسل و چه مسجّع، نيز چنين سلامت و رواني و حلاوتي كه در قرآن مشهود است، سابقه نداشت و در بهترين نثرهاي عرب عيبهايي يافت مي شد كه از سلامت و رواني تركيب آن مي كاست و امكان نداشت مثل قرآن قابل ترتيل باشند. اگر هم براي ترتيل آن پافشاري مي شد، بوي تكلّف از آن به مشام مي رسيد و از شأن كلام مي كاست.
اثرپذيري نهج البلاغه از قرآن كريم (1)
قرآن، يگانه معجزة ماندگار بشريت است كه بر زبان انسان عالم كون و مكان جاري گشت و قلبها را متحول و مجذوب خود ساخت و اعتراف دوست و دشمن را به اعجاز خود واداشت. پس از كلام وحي، تنها كلامي كه توانست مافوق كلام خلق و مادون كلام خالق قرار گيرد، كلام علي (ع) بود؛ كلامي كه اعجاب بزرگ ترين اديبان را برانگيخت و آنان را از همانند آوري عاجز و ناتوان ساخت، و اين به علّت اثرپذيري آن از وحي بود. هدف ما از اين بحث، آشنايي اجمالي با برخي از جنبه هاي اين اثرپذيري در كلام علي (ع) است و اينكه كلام او داراي چه خصوصياتي است كه ما آن را متاثّر از وحي مي دانيم.
