ناتوانى ، آفت و شكيبايى ، شجاعت و زُهد ، ثروت و پرهيزكارى ، سپرِ نگه دارنده است : و چه همنشين خوبى است راضى بودن و خرسندى .
مرکز جهانی اطلاع رسانی آل البیت
اخلاق اجتماعي

پيوند طبع و طبيعت در نهج البلاغه

هدف نگارنده از گزارش قطعاتي از كلام امام علي(علیه السلام) اثبات اين نظريه ارزشمند بود كه چگونه امام علي(علیه السلام) در راستاي هدايت و راهنمايي بندگان از پديده هاي طبيعت بهره گرفته و بايسته است با چنين رويكردي با صميميت كامل در آغازين روزهاي سال جديد بدون هيچ گونه تحليل و برداشتهاي ناقص امروزي، همنوا با حكمتهاي ناب علوي گرديم.

ویژگی‌ های اخلاقی یک انسان مسلمان در نهج البلاغه

از جمله موارد اخلاقی‌ ای که باید کسب کنید، پاس داشتن حق همسایگان، شهروندان و امثال آن است. زیبایی مطلب در این است که اخلاق با پاسداشت حقوق باید شکل بگیرد. شاید مهم‌ترین مسأله اخلاق هم همین پاسداشت حقوق باشد.

اخلاق اداري در نهج البلاغه

همترین مبنا در سامان یافتن اخلاق اداری، تصحیح بینش کارکنان و بسامان آوردن نوع نگاه آنان به خودشان و مردم و مسئولان و وظایفشان است. از این رو بخش نخست کتاب را به سه قسمت «نگاه شناسی»، «حقوق شناسی» و «وظیفه شناسی» تقسیم نموده و در ذیل این عناوین به مطالبی همچون «حقوق مداری»، «حقوق متقابل»، «حقوق خدا»، «حقوق خود»، «حقوق کار و مسئولیت»، «حقوق مردم»، «حقوق مسئولان» و «شناخت وظایف و ادای وظایف» با بهره گیری از کلام حضرت، اشاره نموده است.

نهج البلاغه؛ جمع کننده عدالت و فضیلت

هنگامی که از اخلاق دینی سن می گوییم چندین معنا را مدنظر داریم. گاهی اوقات منظورمان از اخلاق دینی، منش و ارزشهایی است که کتاب مرجع ادیان مختلف در باب اخلاق گفته اند. پاره ای اوقات هم ارزشها و منشهایی مدنظرمان است که پیامبران ادیان مختلف تبلیغ کرده اند و خود بدان عمل نموده اند. در مواقعی هم به اخلاقی توجه داریم که پیشوایان دینی خاص – به جز پیامبر آن دین – بدان توسل جسته اند .

هفت فضیلت اخلاقی در نهج البلاغه(2)

دلیل کلام مولا این است که سکوت، غالباً نشانه عقل است و ابهت صاحبان عقل آشکار است و اگر به یقین دانسته شود که کثرت سکوت ناشی از عقل اوست، ابهت او بیشتر می شود.

اخلاق بایسته کارگزاران در نهج البلاغه

باید توجه داشت که هرچند اکثر این اوامر اخلاقی در کلام أمیرمومنان، اموری است که در زندگی سایر مسلمانان نیز باید مراعات شود، اما به دلیل نقش تأثیرگذار کارگزاران حکومت بر سایر اقشار جامعه و همچنین مسؤولیت و وظایف اختصاصی ایشان، اهمیت آنها در مورد ایشان بسیار بیشتر است.

اخلاق سياسي در نامه هاي نهج البلاغه(3)

تأکيد امام(عليه السلام) درمورد رعايت امانت در امر زکات و حفظ حقوق زکات گيرندگان در نامه ي 26 فزوني مي يابد، امام پس از توجه دادن کارگزار خود که مجاز به خرج زکات بود بر اين نکته که حقوقش محفوظ است،

اخلاق سياسي در نامه هاي نهج البلاغه(4)

از ديگر موارد مورد توجه امام(عليه السلام)، نماز اول وقت و جماعت است. بديهي است اگر کارگزار نسبت به نماز توجه نشان ندهد، رعيت نيز، به پيروي از او، اقبالي نشان نمي دهند. امام(عليه السلام) به کارگزار خود سفارش مي کند که هنگام فرا رسيدن وقت نماز به هيچ کاري نپردازد و هيچ کاري را بر نماز مقدم ندارد

اخلاق سياسي در نامه هاي نهج البلاغه(2)

اين نوشتار در دو بخش درباره ي اخلاق فردي و مديريتي، آن گونه که از نامه هاي نهج البلاغه استفاده مي شود، بحث کرده است. در بخش اول درباره ي درک صحيح از خود، نگاه درست به مسئوليت، آزادگي، زهد، تخلق به فضائل و دوري از رذايل گفتگو به ميان آمده، و در بخش دوم با مفاهيمي چون درک صحيح از مسئوليت، حقوق شهروندي، حقوق مخالفين، مراقبت از کارگزاران و برخورد با متخلفين، عدالت گرايي و حق گرايي، مردم سالاري ديني، اخلاق در ميدان جنگ، وفاي به عهد، اطلاع رساني و اخلاق مديريت آشنا مي شويم.

اخلاق سياسي در نامه هاي نهج البلاغه(1)

درک صحيح از خود. امام علي(عليه السلام) درک و نگاه آدمي را نسبت به خود داراي اهميت دانسته و جايگاه او در نظام آفرينش را جايگاهي والا مي داند. چنانکه فرمود:قيمه کل امري ما يحسنه ارزش انسان به آن چيزي است که در نزدش زيباست و بدان دانا است