شگفتی های زندگی ملخ
از جمله حشره هایی که درباره چگونگی آفرینش آن، در نهج البلاغه سخن به میان آمده، ملخ است.
امیرالمؤمنین علی علیه السلام در خطبه ۱۸۵ نهج البلاغه، انسان ها را به شگفتی های موجود در این حشره توجه می دهد و می فرماید: ” و اگر بخواهی درباره ملخ سخن بگویی بگو که خداوند برای او دو چشم سرخ رنگ و دو حدقه همچون دو قرص ماه آفریده و گوش پنهان و دهان مرتب و متناسب به او بخشیده است. خداوند برای او حسّ قوی و دو دندان که با آنها (ساقه و شاخه گیاهان و برگ های درختان را) می چیند و دو داس که با آنها (ساقه ها و برگ های مورد نظر را) می گیرد، قرار داده است. کشاورزان برای زراعت خود، از آنها می ترسند، ولی هرگز قادر بر دفع آنها نیستند . اینها همه در حالی است که تمام پیکر او به اندازه یک انگشت باریک نیست. “
دانشمندان، حشره ها ( این موجودات شگفت ) را بر سه گونه تقسیم کرده اند:
۱ – گروهی که خدمت گزار انسان ها هستند، مانند زنبوران عسل.
۲- حشراتی که بی آزارند و در ظاهر نه خدمتی دارند و نه زحمت و دردسری.
۳- حشره هایی که می توانند جزو آفت ها و بلاها به شمار بیایند، مانند ملخ
گاهی دسته های ملخ، همچون تکه های بزرگ ابر در آسمان ظاهر می شوند و ناگهان بر باغ ها و زراعت های وسیع فرود می آیند و در مدت کوتاهی، ساقه های گیاهان و شاخه ها و برگ ها را می خورند و بیابانی خشک یا درختانی عریان از هرگونه برگ و میوه، از خود به یادگار می گذارند.
حتی گاهی با طیاره ی سم پاشی و وسایل دیگر به مبارزه با آنها برمی خیزند، تنها در بعضی از موارد ممکن است توفیقی در نابودی ملخ ها نصیب شان شود. اگر حمله ملخ ها شدید باشد، وسایل امروز نیز توان مبارزه با آنها را ندارد. به این ترتیب، بار دیگر قدرت نمایی پروردگار و عجز و ناتوانی انسان به نمایش گذاشته می شود.»
ملخ، یکی از حشره های شگفت انگیز آفرینش است. موجودی است که به طور عادی، بدون هیچ مزاحمتی در گوشه و کنار مزرعه ها، باغ ها، دره ها و کوه ها زندگی می کند، ولی هنگامی که فرمان مرموزی به آنها داده می شود، به سرعت به صورت دسته های بزرگ در آسمان به پرواز درمی آیند و بر هر زراعت و باغی که فرود آیند، آن را نابود می کنند.
به گفته برخی از دانشمندان، ملخ، موجود عجیبی است که هر بخشی از اعضای او، به حیوانی شبیه است: صورتش همچون صورت اسب، چشمانش مانند چشمان فیل، گردنش همانند گردن گاو، شاخک هایش چون شاخ های گوزن، سینه اش شبیه سینه شیر، شکمش مانند شکم کژدم، بال هایش چون بال های عقاب، ران هایش همانند ران های شتر، پاهایش همچون پاهای شترمرغ و دم او چون دم مار است . به راستی کدام خالق یگانه می تواند چنین موجود شگفتی را بیافریند؟
ملخ، دو زوج چشم مرکب و سه چشم بسیط دارد. چشم های مرکب او، از چهار هزار قسمت تشکیل شده و هر یک ساختمان مخصوص به خود را دارد و از مجموع آنها، چشم مرکب با دید واحد تشکیل می شود.
سینه اش از سه حلقه و شکمش از ده حلقه شبیه به یکدیگر شکل گرفته است. ملخ دو جفت بال دارد. یک جفت از بال های او که در جلو او قرار دارد، سفت و سخت است و به صورت قابی است که در پرواز به کار نمی رود و کارش، تنها حفاظت از بال های ظریف پرواز است. رشد پاهای عقب ملخ زیاد است و به همین سبب، کمک خوبی برای جهش و پرش اوست.
اندامهای حسی
-موهای حسی موجود در شاخکها ، دهان ، دنبالههای شکمی و قطعات انتهایی پا
- اندامهای رویایی در شاخکها قرار د ارد.
-اندامهای چشایی روی زایدههای حسی قرار دارد.
- چشمهای ساده
-اندام شنوایی که از یک پرده صماغ کشیدهای تشکیل یافته است که با الیاف عصبی حسی متصل است.
دستگاه تولید مثل ملخ
جنس نر و ماده از هم جداست دستگاه تناسلی نر شامل بیضه (دو عدد) و لولههای بسیار باریک که به مجرای دابران ملحق میشود. مجرای دابران به یک مجرای انزالی میپیوندد و به این مجرا غدههایی وصل میشود و این مجرا به هنگام جفتگیری به خارج باز میشود.
در حیوان ماده هر تخمدان از چندین لوله مواد تخم باریک شونده درست میشود. که در آن تخمکها تشکیل و خود به یک تخم راهه اتصال مییابد و لوله تخمراهه باهم یکی شده و یک مهبل میانی تشکیل میدهد که به طرف عقب امتداد مییابد و به یک جسم نطفهای کوچک یا کیسه ذخیره اسپرماتوزوئید میپیوندد و جام نطفهای در موقع جفتگیری اسپرم دریافت کرده و ذخیره مینماید. منفذ دستگاه تناسلی ماده در سطح شکمی به خارج مربوط میشود.
ملخ ها در فصل تابستان یا بهار، تخم ریزی می کنند و آنها را در سوراخ هایی از زمین که خود به وجود می آورند، قرار می دهند. نوزادان پس از بیرون آمدن از تخم، بسیار پرخور و حریصند و آنچه را سر راه خود بیابند، می خورند.
ملخ، از لحظه بیرون آمدن از تخم تا کامل شدن و به پرواز درآمدنش، شش بار تغییر شکل می دهد و این، از شگفتی های آفرینش اوست.گفتنی است، توده های ملخ، گاهی به قدری زیاد و گسترده می شوند که هزاران کیلومتر مربع از آسمان را می پوشانند.ملخ ها، مظهر دانایی و قدرت خداوندند . آنها در عین کوچکی جثه شان، می توانند مزرعه ها باغ ها را به سرعت نابود کنند و با این حرکتشان، بشر را متوجه ناتوانی خود و قدرت پروردگارشان سازند.
Links
[1] https://farsi.balaghah.net/taxonomy/term/1021
[2] https://farsi.balaghah.net/taxonomy/term/1022
[3] https://farsi.balaghah.net/taxonomy/term/1023