Published on
پایگاه تخصصی نهج البلاغه
(
https://farsi.balaghah.net
)
Home
> به حـارث هَمْـدانى
متن عربی
69.وَ مِنْ كِتاب لَهُ عَلَيْهِ السَّلامُ اِلَى الْحارِثِ الْهَمْدانِىِّ
وَ تَمَسَّكْ بِحَبْلِ الْقُرْآنِ وَ اسْتَنْصِحْهُ، وَ اَحِلَّ حَلالَهُ، وَ حَرِّمْ حَرامَهُ،
وَ صَدِّقْ بِما سَلَفَ مِنَ الْحَقِّ، واعْتَبِرْبِما مَضى مِنَ الدُّنْيا ما بَقِىَ مِنْها،
فَاِنَّ بَعْضَها يُشْبِهُ بَعْضاً، وَ آخِرَها لاحِقٌ بِاَوَّلِها، وَ كُلُّها حائِلٌ مُفارِقٌ.
وَ عَظِّمِ اسْمَ اللّهِ اَنْ تَذْكُرَهُ اِلاّ عَلى حَقٍّ.
وَ اَكْثِر ذِكْرَ الْمَوْتِ وَ ما بَعْدَ الْمَوْتِ. وَ لاتَتَمَنَّ الْمَوْتَ اِلاّ بِشَرْط وَثيق.
وَ احْذَرْ كُلَّ عَمَل يَرْضاهُ صاحِبُهُ لِنَفْسِهِ وَ يُكْرَهُ لِعامَّةِ الْمُسْلِمينَ.
وَاحْذَرْ كُلَّ عَمَل يُعْمَلُ بِهِ فِى السِّرِّ، وَ يُسْتَحى مِنْهُ فِى الْعَلانِيَةِ.
وَ احْذَرْ كُلَّ عَمَل اِذا سُئِلَ عَنْهُ صاحِبُهُ اَنْكَرَهُ اَوِ اعْتَذَرَ مِنْهُ.
وَ لاتَجْعَلْ عِرْضَكَ غَرَضاً لِنِبالِ الْقَوْلِ، وَ لا تُحَدِّثِ النّاسَ
فَكَفى بِذلِكَ كَذِباً، وَ لا تَرُدَّ عَلَى النّاسِ كُلَّ بِكُلِّ ما سَمِعْتَ بِهِ،
ما حَدَّثُوكَ بِهِ، فَكَفى بِذلِكَ جَهْلاً. وَ اكْظِمِ الْغَيْظَ، وَ تَجاوَزْ عِنْدَ الْمَقْدُرَةِ،
وَ احْلُمْ عِنْدَ الْغَضَبِ، وَ اصْفَحْ مَعَ الدَّوْلَةِ تَكُنْ لَكَ الْعاقِبَةُ.
وَ اسْتَصْلِحْ كُلَّ نِعْمَة اَنْعَمَها اللّهُ عَلَيْكَ، وَ لاتُضَيِّعَنَّ نِعْمَةً مِنْ نِعَمِ اللّهِ عِنْدَكَ،
وَلْيُرَ عَلَيْكَ اَثَرُ ما اَنْعَمَ اللّهُ بِهِ عَلَيْكَ.
وَاعْلَمْ اَنَّ اَفْضَلَ الْمُؤْمِنينَ اَفْضَلُهُمْ تَقْدِمَةً مِنْ نَفْسِهِ وَ اَهْلِهِ وَ مالِهِ،
فَاِنَّكَ ما تُقَدِّمْ مِنْ خَيْر يَبْقَ لَكَ ذُخْرُهُ، وَ ما تُؤَخِّرْهُ يَكُنْ لِغَيْرِكَ خَيْرُهُ.
وَ احْذَرْ صَحابَةَ مَنْ يَفيلُ رَأْيُهُ وَ يُنْكَرُ عَمَلُهُ،
فَاِنَّ الصّاحِبَ مُعْتَبَرٌ بِصاحِبِهِ. وَ اسْكُنِ الاَْمْصارَ الْعِظامَ، فَاِنَّها جِماعُ الْمُسْلِمينَ.
وَ احْذَرْ مَنازِلَ الْغَفْلَةِ وَ الْجَفاءِ وَ قِلَّةِ الاَْعْوانِ عَلى طاعَةِ اللّهِ.
وَاقْصُرْ رَأْيَكَ عَلى ما يَعْنيكَ. وَ اِيّاكَ وَ مَقاعِدَ الاَْسْواقِ،
فَاِنَّها مَحاضِرُ الشَّيْطانِ وَ معاريضُ الْفِتَنِ. وَ اَكْثِرْ اَنْ
تَنْظُرَ اِلى مَنْ فُضِّلْتَ عَلَيْهِ، فَاِنَّ ذلِكَ مِنْ اَبْوابِ الشُّكْرِ.
وَ لا تُسافِرْ فى يَوْمِ جُمُعَة حَتّى تَشْهَدَ الصَّلاةَ، اِلاّ فاصِلاً فى سَبيلِ اللّهِ،
اَوْ فى اَمْر تُعْذَرُ بِهِ. وَاَطِعِ اللّهَ فى جُمَلِ اُمُورِكَ، فَاِنَّ طاعَةَ اللّهِ فاضِلَةٌ عَلى ما سِواها.
وَ خادِعْ نَفْسَكَ فِى الْعِبادَةِ، وَ ارْفُقْ بِها
و لا تَقْهَرْها، وَ خُذْ عَفْوَها وَ نَشاطَها، اِلاّ ما كانَ مَكْتُوباً عَلَيْكَ مِنَ الْفريضَةِ،
فَاِنَّهُ لابُدَّ مِنْ قَضائِها وَ تَعاهُدِها عِنْدَ مَحَلِّها.
وَ اِيّاكَ اَنْ يَنْزِلَ بِكَ الْمَوْتُ وَ اَنْتَ آبِقٌ مِنْ رَبِّكَ فى طَلَبِ الدُّنْيا.
وَ اِيّاكَ وَ مُصاحَبَةَ الفُسّاقِ، فَاِنَّ الشَّرَّ بِالشَّرِّ مُلْحَقٌ. وَ وَقِّرِ اللّهَ وَ اَحْبِبْ اَحِبّاءَهُ.
وَ احْذَرِ الْغَضَبَ، فَاِنَّهُ جُنْدٌ عَظيمٌ مِنْ جُنُودِ اِبْليسَ. وَالسَّلامُ.
متن فارسی
از نامه هاى آن حضرت است به حـارث هَمْـدانى
به ریسمان قرآن چنگ زن و از آن طلب پند کن، حلالش را حلال، و حرامش را حرام شمار،
به آنچه که از حق گذشته است تصدیق کن، از گذشته جهان براى باقیمانده آن پند گیر،
زیرا بعضى از آن شبیه بعض دیگر است، و انجامش به آغازش مى پیوندد، و همه آن از بین رفتنى و از دست دادنى است.
نام خدا را بزرگ دار در اینکه از نام خدا جز به حق یاد کنى.
بسیار یاد مرگ و بعد از مرگ باش. مرگ را جز با شرط محکم و استوار آرزو مکن.
از هر عملى که کننده اش آن را براى خود مى پسندد و براى مسلمین خوشایند نیست برحذر باش.
و از هر برنامه اى که در نهان انجام مى گیرد و در آشکار از آن شرم مى رود دورى کن.
از کارهایى که اگر از کننده اش سؤال شود به انکار برمى خیزد یا از آن پوزش مى طلبد بپرهیز.
آبرویت را نشانه تیرهاى گفته هاى مردم قرار مده، و هر آنچه را شنیدى با مردم
در میان مگذار، که همین کار بر دروغگویى کفایت مى کند، و نیز هر آنچه را براى تو مى گویند تکذیب مکن،
که این گواه بر جهل است. خشم را فرو خور، به هنگام توانایى گذشت کن،
و به وقت غضب بردبار باش، و زمان حکومت و قدرت چشم پوشى داشته باش تا عاقبت خوشى برایت باشد.
از هر نعمتى که خداوند در اختیارت گذاشته به راه صلاح مصرف کن، و هیچ نعمت خداداده را به تباهى نبر،
باید نشانه نعمت هایى که خداوند به تو داده در تو دیده شود.
آگاه باش بهترین مؤمنین بهترین ایشان است در پیش فرستادن جان و اهل و مالش در راه حق،
که هر آنچه از نیکى پیش فرستى براى تو ذخیره شود، و آنچه را به جاى گذارى خیرش براى غیر تو خواهد بود.
از همنشینى با کسى که رأیش سست و کارش زشت است بپرهیز،
که هر دوستى را از دوستش مى شناسند. در شهرهاى بزرگ مسکن گزین که آنجا مرکز اجتماع مسلمین است،
از اقامت در مراکز غفلت و ستمکارى و آنجا که مددکاران بر طاعت خدا اندکند بپرهیز.
اندیشه ات را در امورى که به کارت آید مشغول دار. از نشستن در گذرگاههاى بازار حذر کن،
زیرا آن مراکز محل حضور شیطان و پیش آمدن فتنه هاست. در رابطه با کسى که
تو را بر او برترى داده اند زیاد توجه داشته باش،که این توجه از جمله راههاى شکرگزارى است.
در روز جمعه سفر مکن تا به نماز جمعه حاضر شوى، مگر سفرى که براى جهاد بروى،
یا کارى که نسبت به آن معذورى. در تمام کارهایت از خدا اطاعت کن، که اطاعت از خدا از همه چیز برتر است.
نفس خود را در عبادت بفریب، و با او به رفق و مدارا باش
و به او سختگیرى مکن، و زمانى که نشاط و فراغت دارد به عبادتش آر، مگر در آنچه بر تو واجب است،
که تو را از انجامش و مراعات آن در زمان معینش چاره اى نیست.
بترس از اینکه مرگ بر تو درآید و تو در آن وقت براى به دست آوردن دنیا از خداوندت فرارى باشى.
از همنشینى با بدکاران دورى کن، که بدى به بدى پیوندد. خداوند را بزرگ دار و دوستانش را دوست بدار.
از خشم بپرهیز، که خشم سپاهى بزرگ از سپاهیان ابلیس است. والسلام.
قبلی
[1]
بعدی
[2]
آدرس مقاله:
https://farsi.balaghah.net/node/9453
Links
[1] https://farsi.balaghah.net/node/9454
[2] https://farsi.balaghah.net/node/9452