حروريّه
ابن اثیر در اللباب فی تهذیب الانساب ؛ حَرُوْری را به فتح حاء، ضم راء و سکون واو ضبط کرده است. [۱]
ایشان اولین گروه از خوارج می باشند که پس از آن که در دهی به نام حروراء نزدیک کوفه اجتماع کردند، خروج خود را بر امیرالمؤمنین علیه السلام آشکار ساختند. شایان توجه است این نام تنها بر همان تعداد از خوارج اطلاق نشده و بر فرقه هایی از خوارج که متأخر از ایشان بوده اند نیز نام حروریه صدق می کند. [۲]
ابن جریر طبری در وصف شبث بن ربعی می گوید که وی می گفته: «انا اول من حرّر الحروریـة». [۳]
تلبیس ابلیس این گروه را به دوازده فرقه تقسیم کرده است. [۴]
احمد بن علی مقریزی ایشان را از نواصب خوارج برشمرده است. [۵]
ابن جوزی، خوارج از با این نام معرفی می کند و آن ها را به دوازده فرقه: ازرقیه، اِباضیه، ثعلبیه، حازمیه، خلفیه، مکرمیه، کنزیه، شمراخیه، اخنسیه، محکمیه، معتزله و میمونیه تقسیم می کند. [۶]
پانویس
- اللباب فی تهذیب الانساب، ابن اثیر، ج1، ص359
- البدء و التاریخ، مطهر مقدسی، ج5، ص135 / بیان الادیان، ابوالقاسم بلخی، ص82 / التنبیه و الرد علی اهل الاهواء و البدع، محمد ملطی شافعی، ص53 / الحور العین، نشوان حمیری، ص200 / الفرق الاسلامیة، محمود بشبیشی، ص41 / اللباب فی تهذیب الانساب، ابن اثیر، ج1، ص359 / مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین، ابوالحسن اشعری، ج1، ص206 / المقالات و الفرق، سعد اشعری، ص5 / مقباس الهدایة فی علم الدرایة، عبدالله مامقانی، ص85 / المنیة و الامل فی شرح الملل و النحل، احمد بن یحیی بن مرتضی، ص104 / المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار، احمد بن علی مقریزی، ج2، ص350 / هفتاد و سه ملت، ص32
- تاریخ الرسل و الملوک، ابن جریر طبری، ج9، ص627
- تلبیس ابلیس، ابن جوزی، ص39
- المواعظ و الاعتبار بذکر الخطط و الآثار، احمد بن علی مقریزی، ج2، ص350
- تلبیس ابلیس، ابن جوزی، ص39