191- و من كلام له ( عليه السلام ) كان يوصي به أصحابه :
الصلاة
تَعَاهَدُوا أَمْرَ الصَّلَاةِ وَ حَافِظُوا عَلَيْهَا وَ اسْتَكْثِرُوا مِنْهَا وَ تَقَرَّبُوا بِهَا فَإِنَّهَا كانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ كِتاباً مَوْقُوتاً أَ لَا تَسْمَعُونَ إِلَى جَوَابِ أَهْلِ النَّارِ حِينَ سُئِلُوا ما سَلَكَكُمْ فِي سَقَرَ قالُوا لَمْ نَكُ مِنَ الْمُصَلِّينَ وَ إِنَّهَا لَتَحُتُّ الذُّنُوبَ حَتَّ الْوَرَقِ وَ تُطْلِقُهَا إِطْلَاقَ الرِّبَقِ وَ شَبَّهَهَا رَسُولُ اللَّهِ (صلى الله عليه وآله)بِالْحَمَّةِ تَكُونُ عَلَى بَابِ الرَّجُلِ فَهُوَ يَغْتَسِلُ مِنْهَا فِي الْيَوْمِ وَ اللَّيْلَةِ خَمْسَ مَرَّاتٍ فَمَا عَسَى أَنْ يَبْقَى عَلَيْهِ مِنَ الدَّرَنِ وَ قَدْ عَرَفَ حَقَّهَا رِجَالٌ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ الَّذِينَ لَا تَشْغَلُهُمْ عَنْهَا زِينَةُ مَتَاعٍ وَ لَا قُرَّةُ عَيْنٍ مِنْ وَلَدٍ وَ لَا مَالٍ يَقُولُ اللَّهُ سُبْحَانَهُ رِجالٌ لا تُلْهِيهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَ إِقامِ الصَّلاةِ وَ إِيتاءِ الزَّكاةِ وَ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ (صلى الله عليه وآله) نَصِباً بِالصَّلَاةِ بَعْدَ التَّبْشِيرِ لَهُ بِالْجَنَّةِ لِقَوْلِ اللَّهِ سُبْحَانَهُ وَ أْمُرْ أَهْلَكَ بِالصَّلاةِ وَ اصْطَبِرْ عَلَيْها فَكَانَ يَأْمُرُ بِهَا أَهْلَهُ وَ يَصْبِرُ عَلَيْهَا نَفْسَهُ .
الزكاة
ثُمَّ إِنَّ الزَّكَاةَ جُعِلَتْ مَعَ الصَّلَاةِ قُرْبَاناً لِأَهْلِ الْإِسْلَامِ فَمَنْ أَعْطَاهَا طَيِّبَ النَّفْسِ بِهَا فَإِنَّهَا تُجْعَلُ لَهُ كَفَّارَةً وَ مِنَ النَّارِ حِجَازاً وَ وِقَايَةً فَلَا يُتْبِعَنَّهَا أَحَدٌ نَفْسَهُ وَ لَا يُكْثِرَنَّ عَلَيْهَا لَهَفَهُ فَإِنَّ مَنْ أَعْطَاهَا غَيْرَ طَيِّبِ النَّفْسِ بِهَا يَرْجُو بِهَا مَا هُوَ أَفْضَلُ مِنْهَا فَهُوَ جَاهِلٌ بِالسُّنَّةِ مَغْبُونُ الْأَجْرِ ضَالُّ الْعَمَلِ طَوِيلُ النَّدَمِ .
الأمانة
ثُمَّ أَدَاءَ الْأَمَانَةِ فَقَدْ خَابَ مَنْ لَيْسَ مِنْ أَهْلِهَا إِنَّهَا عُرِضَتْ عَلَى السَّمَاوَاتِ الْمَبْنِيَّةِ وَ الْأَرَضِينَ الْمَدْحُوَّةِ وَ الْجِبَالِ ذَاتِ الطُّولِ الْمَنْصُوبَةِ فَلَا أَطْوَلَ وَ لَا أَعْرَضَ وَ لَا أَعْلَى وَ لَا أَعْظَمَ مِنْهَا وَ لَوِ امْتَنَعَ شَيْءٌ بِطُولٍ أَوْ عَرْضٍ أَوْ قُوَّةٍ أَوْ عِزٍّ لَامْتَنَعْنَ وَ لَكِنْ أَشْفَقْنَ مِنَ الْعُقُوبَةِ وَ عَقَلْنَ مَا جَهِلَ مَنْ هُوَ أَضْعَفُ مِنْهُنَّ وَ هُوَ الْإِنْسَانُ إِنَّهُ كانَ ظَلُوماً جَهُولًا .
علم اللّه تعالى
إِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ وَ تَعَالَى لَا يَخْفَى عَلَيْهِ مَا الْعِبَادُ مُقْتَرِفُونَ فِي لَيْلِهِمْ وَ نَهَارِهِمْ لَطُفَ بِهِ خُبْراً وَ أَحَاطَ بِهِ عِلْماً أَعْضَاؤُكُمْ شُهُودُهُ وَ جَوَارِحُكُمْ جُنُودُهُ وَ ضَمَائِرُكُمْ عُيُونُهُ وَ خَلَوَاتُكُمْ عِيَانُهُ .
از مطالبى كه امام عليه السلام براى ياران خود بيان مى فرمود اين مطلب است: مواظب نماز باشيد نماز را حفظ كنيد زياد نماز بخوانيد بوسيله نماز با خدا نزديك شويد، زيرا نماز كارى است كه خدا در وقت هاى معينى آنرا واجب گردانيده است.
مگر به پاسخ جهنمى ها آن گاه كه سؤال ميشوند و جواب مى دهند گوش نداده ايد «چه چيزى شما را در جهنم افكند جهنمى ها مى گويند: ما نماز نمى خوانديم.» نماز گناهان را همانند برگ درخت روى زمين مى ريزد، و همانند باز شدن گره ها، گناهان را مى شكافد. رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله و سلم نماز را به «وان حمام» (چشمه آب) تشبيه كرد كه در كنار درب خانه است و انسان روزى پنج مرتبه خود را در آن مى شويد و در
ص 490
اين صورت هيچ كثافتى ببدن انسان باقى نمى ماند. حق نماز را مؤمنينى شناخته اند كه نه زينت هاى دنيا، نه نور چشمى ها: فرزند و مال، آنانرا از عبادت باز نمى دارد.خداى عزيز در قرآن مجيد مى گويد: «مردانى هستند كه نه صنعت و نه تجارت آنانرا از ذكر خدا، انجام نماز و پرداخت زكاة باز نمى دارد.» رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله و سلم پس از اين كه به بهشت وعده داده شد براى نماز خواندن خويشتن را بزحمت انداخته بود: خداى عزيز اين آيه را فرستاد: «به بستگان خود سفارش كن نماز بخوانند و خودت براى انجام نماز دقت كن.»
زكاة و امانت
پس از نماز توجه داشته باشيد كه زكاة و نماز را خدا براى تقرب مسلمانان بخود قرار داد. كسى كه زكاة را پرداخته روح خود را از آلودگى پاك كرده است. زيرا زكاة كفاره گناهان، بيمه از آتش و پيشگيرى از كيفر الهى است. با اين ترتيب كسى كه زكاة مى دهد چشمش بدنبال زكاتى كه داده است نباشد و براى آن زياد حسرت نخورد، زيرا كسى كه زكاة را از روى ميل ندهد و باميد زياد شدن مال بپردازد از اسلام اطلاع ندارد، پاداشش را از دست مى دهد، عمل خود را باطل مى گرداند و روز قيامت مدتها پشيمان خواهد بود. پس از نماز و زكاة حفظ امانت و اداى آن اهميت دارد. كسى كه امانت را حفظ و ادا نكند ضرر مى كند. امانت با آسمانهاى برافراشته و زمين گسترده و كوههاى سر به فلك كشيده، مقايسه شد، نه طولانى تر، نه پهن تر، نه بالاتر و نه بزرگتر از امانت بودند. اگر طول و عرض، قدرت و عظمت از پذيرفتن امانت جلوگيرى ميكرد بايد زمين، آسمان و كوهها زير بار امانت نرفته باشند ولى اينها كه امانت را نپذيرفتند بخاطر اين بود كه از كيفر خدا مى ترسيدند و آنچه را كه انسانى كه ضعيف تر از آنهاست درك
ص 491
نكرد، آنها درك كردند، «زيرا انسان گمراه و نادانست.» براى خداى عزيز كارهائى كه شب و روز مردم انجام مى دهند پنهان نيست، خدا بطور دقيق خبر دارد و علم وى به آنها احاطه، اعضاى بدن شما گواه خدا هستند، ريزه ها و پوست بدن شما لشكر خدا مى باشند، افكار شما كار آگاهان خدا هستند و كارهاى پنهانى شما در برابر خدا آشكار است.
Links
[1] https://farsi.balaghah.net/node/2161
[2] https://farsi.balaghah.net/node/2163