متن عربی

27.وَ مِنْ عَهْدِ لَهُ عَلیهِ السَّلامُ إِلَى مُحَمَّدِ بْنِ أَبِی بَکْرِ رضی الله عنه حِیْنَ قَلَّدَهُ مِصْرَ

فَاخْفِضْ لَهُمْ جَنَاحَکَ، وَ أَلِنْ لَهُمْ جَانِبَکَ، وَ ابْسُطْ لَهُمْ وَجْهَکَ،
وَ آسِ بَیْنَهُمْ فِی اللَّحْظَةِ و النَّظْرَةِ،
حَتَّى لا یَطْمَعَ الْعُظَمَاءُ فِی حَیْفِکَ لَهُمْ،
وَ لا یَیْأَسِ الضُّعَفَاءُ مِنْ عَدْلِکَ عَلَیْهِمْ،
فَإِنَّ اللّهَ تَعَالَى یُسَائِلُکُمْ مَعْشَرَ عِبَادِهِ عَنِ الصَّغِیرَةِ مِنْ أَعْمَالِکُمْ وَ الْکَبِیرَةِ، و الظَّاهِرَةِ وَ الْمَسْتُورَةِ،
فَإِنْ یُعَذِّبْ فَأَنْتُمْ أَظْلَمُ، وَ إِنْ یَعْفُ فَهُوَ أَکْرَمُ.
وَ اعْلَمُوا عِبَادَ اللّهِ أَنَّ الْمُتَّقِینَ ذَهَبُوا بِعَاجِلِ الدُّنْیَا وَ آجِلِ الْاخِرَةِ،
فَشَارَکُوا أَهْلَ الدُّنْیَا فِی دُنْیَاهُمْ، وَ لَمْ یُشَارِکُوا أَهْلَ الدُّنْیَا فِی آخِرَتِهِمْ؛
سَکَنُوا الدُّنْیَا بِأَفْضَلِ مَاسُکِنَتْ، وَ أَکَلُوهَا بِأَفْضَلِ مَا أُکِلَتْ،
فَحَظُوا مِنَ الدُّنْیَا بِمَا حَظِی بِهِ الْمُتْرَفُونَ،
وَ أَخَذُوا مِنْهَا مَا أَخَذَهُ الْجَبَابِرَةُ الْمُتَکَبِّرُونَ.
ثُمَّ انْقَلَبُوا عَنْهَا بِالزَّادِ الْمُبَلِّغِ؛ وَ الْمَتْجَرِ الرَّابِحِ.
أَصَابُوا لَذَّةَ زُهْدِ الدُّنْیَا فِی دُنْیَاهُمْ،
وَ تَیَقَّنُوا أَنَّهُمْ جِیَرانُ اللّهِ غَداً فِی آخِرَتِهِمْ.
لاتُرَدُّ لَهُمْ دَعْوَةٌ، وَ لاَیَنْقُصُ لَهُمْ نَصِیبٌ مِنْ لَذَّةٍ.
فَاحْذَرُوا عِبَادَ اللّهِ الْمَوْتَ وَ قُرْبَهُ، وَ أَعِدُّوا لَهُ عُدَّتَهُ،
فَإِنَّهُ یَأْتِی بِأَمْرٍ عَظِیمٍ، وَ خَطْبٍ جَلِیلٍ،
بِخَیْرٍ لاَیَکُونُ مَعَهُ شَرٌّ أَبَداً. أَوْ شَرٍّ لا یَکُونُ مَعَهُ خَیْرٌ أَبَداً.
فَمَنْ أَقْرَبُ إِلَى الْجَنَّةِ مِنْ عَامِلِهَا!،
وَ مَنْ أَقْرَبُ إِلَى النَّارِ مِنْ عَامِلِهَا!
وَ أَنْتُمْ طُرَدَاءُ الْمَوْتِ، إِنْ أَقَمْتُمْ لَهُ أَخَذَکُمْ،
وَ إِنْ فَرَرْتُمْ مِنْهُ أَدْرَکَکُمْ،
وَ هُوَ أَلْزَمُ لَکُمْ مِنْ ظِلِّکُمْ.
الْمَوْتُ مَعْقُودٌ بِنَواصِیکُمْ؛
وَ الدُّنْیَا تُطْوَى مِنْ خَلْفِکُمْ.
فَاحْذَرُوا نَاراً قَعْرُهَا بَعِیدٌ،
وَ حَرُّهَا شَدِیدٌ، وَ عَذَابُهَا جَدِیدٌ.
دَارٌ لَیْسَ فِیهَا رَحْمَةٌ، وَ لا تُسْمَعُ فِیهَا دَعْوَةٌ، وَ لا تُفَرَّجُ فِیهَا کُرْبَةٌ.
وَ إِنِ اسْتَطَعْتُمْ أَنْ یَشْتَدَّ خَوْفُکُمْ مِنَ اللّهِ،
وَ أَنْ یَحْسُنَ ظَنُّکُمْ بِهِ، فَاجْمَعُوا بَیْنَهُمَا،
فَإِنَّ الْعَبْدَ إِنَّمَا یَکُونُ حُسْنُ ظَنِّهِ بِرَبِّهِ عَلَى قَدْرِ خَوْفِهِ مِنْ رَبِّهِ،
وَ إِنَّ أَحْسَنَ النَّاسِ ظَنّاً بِاللّهِ أَشَدُّهُمْ خَوْفاً لِلّهِ.
وَاعْلَمْ یَا مُحَمَّدَ بْنَ أَبِی بَکْرٍ أَنِّی قَدْ وَلَّیْتُکَ أَعْظَمَ أَجْنَادِی فِی نَفْسِی أَهْلَ مِصْرَ،
فَأَنْتَ مَحْقُوقٌ أَنْ تُخَالِفَ عَلَى نَفْسِکَ،
وَ أَنْ تُنَافِحَ عَنْ دِینِکَ،
وَ لَوْ لَمْ یَکُنْ لَکَ إِلَّا سَاعَةٌ مِنَ الدَّهْرِ،
وَ لا تُسْخِطِ اللّهَ بِرِضَى أَحَدٍ مِنْ خَلْقِهِ،
فَإِنَّ فِی اللّهِ خَلَفاً مِنْ غَیْرِهِ،
وَ لَیْسَ مِنَ اللّهِ خَلَفٌ فِی غَیْرِهِ.
صَلِّ الصَّلاَةَ لِوَقْتِهَا الْمُؤَقَّتِ لَهَا،
وَ لا تُعَجِّلْ وَقْتَهَا لِفَرَاغٍ،
وَ لا تُؤَخِّرْهَا عَنْ وَقْتِهَا لاِشْتِغَالٍ.
وَ اعْلَمْ أَنَّ کُلَّ شَیْءٍ مِنْ عَمَلِکَ تَبَعٌ لِصَلاَتِکَ.
و منه: فَإِنَّهُ لا سَوَاءَ، إِمَامُ الْهُدَى و إِمَامُ الرَّدَى،
وَ وَلِیُّ النَّبِیِّ، وَ عَدُوُّ النَّبِیِّ.
وَ لَقَدْ قَالَ لِی رَسُولُ اللّهِ (صلی الله علیه و آله) : «إِنِّی لا أَخَافُ عَلَى أُمَّتِی مُؤْمِناً وَ لا مُشْرِکاً؛
أَمَّا الْمُؤْمِنُ فَیَمْنَعُهُ اللّهُ بِإِیمانِهِ،
وَ أَمَّا الْمُشْرِکُ فَیَقْمَعُهُ اللّهُ بِشِرْکِهِ،
وَ لکِنِّی أَخَافُ عَلَیْکُمْ کُلَّ مُنَافِقِ الْجَنَانِ، عَالِمِ اللِّسَانِ،
یَقُولُ مَا تَعْرِفُونَ، وَ یَفْعَلُ مَا تُنْکِرُونَ».

متن فارسی

27.به محمد بن ابى بکر ـ رضى الله عنه ـ هنگامى که او را به فرماندارى مصر منصوب کرد

بال هاى محبّت و حمایتت را براى آن ها بگستران و در برابر همه متواضع باش، چهره خویش را براى آن ها گشاده دار (و با همه خوب برخورد کن)
مساوات را در میان آن ها حتى در نگاه ها و مشاهده با گوشه چشم رعایت کن،
تا بزرگان و زورمندان کشور در نقض عدالت به نفع خود طمع نورزند
و ضعفا از عدالت تو مأیوس نشوند؛
زیرا خداوند از شما بندگان در مورد اعمال کوچک و بزرگ و آشکار وپنهان، بازخواست خواهد کرد،
اگر کیفرتان کند شما استحقاق بیشتر از آن را دارید و اگر عفوتان کند به مقتضاى کرمش عمل کرده است.
صفات پرهیزکاران: بدانید اى بندگان خدا! که پرهیزکاران، هم از دنیاى زودگذر بهره گرفتند و هم از سراى آخرت،
با اهل دنیا در دنیایشان شرکت جستند در حالى که با اهل دنیا در آخرت (تاریک) آن ها شرکت نکردند.
آن ها در دنیا بهترین مسکن (مسکن هاى ساده و دور از تکلف و زرق و برق) را برگزیدند و بهترین خوراک ها (خوراک ساده و حلال و مورد نیاز) را تناول کردند
و همان لذتى که متنعمان از دنیا بردند، نصیبشان شد
و آنچه جباران مستکبر از آن بهره گرفتند، بهره آنان گشت (زیرا زندگى ساده این ها لذت بخش تر از زندگى پرزرق و برق آنان بود)
سپس آن ها (پرهیزکاران) از این جهان با زاد و توشه کافى و با تجارتى پرسود، به سوى سفر آخرت رفتند.
از لذت زهد در دنیا بهره مند شدند و یقین کردند که در آخرت همسایگان خدایند، در سرایى که هرچه تقاضا کنند اجابت مى شود و هیچ گونه لذتى از آن ها دریغ نخواهد شد.
یاد مرگ: اى بندگان خدا! از مرگ و نزدیک بودنش برحذر باشید
و آمادگى هاى لازم را براى آن فراهم سازید، زیرا امرى عظیم و حادثه اى پراهمّیّت را به همراه مى آورد
(و آن این که) یا خیرى به همراه دارد که هرگز شرى در آن نیست و یا شرى که هیچ گاه نیکى با آن نخواهد بود،
پس چه کسى از عمل کننده براى بهشت، به بهشت نزدیک تر است
و کدام فرد از عمل کننده براى آتش، به آتش و عذاب نزدیک تر؟
شما رانده ها وتعقیب شدگان مرگ هستید (و سرانجام صید مى شوید)
اگر بایستید شما را دستگیر خواهد کرد
و اگر فرار کنید به شما خواهد رسید
و مرگ از سایه شما با شما همراه تر است؛
مرگ با موى پیشانى شما گره خورده
ودنیا در پشت سر شما به سرعت درهم پیچیده مى شود (و پایان عمر، دور نیست)
برحذر باشید از آتشى که عمقش زیاد
و حرارتش شدید است و عذابش پیوسته تجدید مى شود،
آن جا محلى است که در آن رحمت وجود ندارد و هیچ سخنى (و درخواستى) از کسى شنیده نمى شود و غم و اندوه هرگز برطرف نمى گردد،
اگر مى توانید خوفتان از خداوند شدید باشد
و در عین حال (بسیار) به خدا حسن ظن داشته باشید (چنین کنید و) میان این دو جمع کنید،
زیرا حسن ظنّ بنده (ى خاص خدا) به پروردگار خویش به اندازه خوفش از اوست
و آن ها که بیش از همه به خدا حسن ظن دارند کسانى هستند که بیش از همه از (عذاب) او ترسان اند (و خوف و رجاى آن ها کاملا یکسان است).
اخلاق والیان و مدیران اجرایى: اى محمد بن ابى بکر! بدان که من تو را سرپرست و والى بزرگ ترین بخش و امّت کشور (اسلام) کردم و آن اهل مصرند،
بنابراین شایسته است که با خواسته هاى دلت مخالفت کنى (چرا که جهاد با نفس برترین جهاد است)
بر تو لازم است که از دینت دفاع کنى،
هرچند بیش از یک ساعت از عمر تو باقى نمانده باشد.
هرگز خداوند را براى جلب رضاى کسى از مخلوقاتش به خشم نیاور
چرا که خداوند جاى همه کس را مى گیرد
و کسى نمى تواند جاى او را بگیرد.
نماز را در اوقات خودش به جاى آر،
نه آن که به هنگام بیکارى در انجامش تعجیل کنى
و نه آن که به هنگام اشتغال به کار، آن را تأخیر بیندازى
و بدان که تمام اعمالت تابع نماز تو خواهد بود (اگر نماز را آن گونه که بایدوشاید و به طور کامل انجام دهى اعمال دیگرت سامان خواهد یافت
و در قیامت نیز نخست به نمازت مى نگرند، سپس به سایر اعمالت).
خطر منافقان: در بخش دیگرى از این نامه آمده است: امامِ هدایت و امامِ گمراهى هرگز یکسان نیستند
همچنین دوستدار پیامبر و دشمن او با هم برابر نخواهند بود.
رسول خدا (صلی الله علیه و آله) به من فرمود: من براى امتم نه از مؤمن مى ترسم و نه از مشرک،
چرا که ایمان مؤمن او را از کار خلاف بازمى دارد و
مشرک را خداوند به وسیله شرکش (رسوا و) خوار و ذلیل مى کند.
تنها کسانى که از شرشان براى شما مى ترسم کسانى اند که در دل منافق اند، و در زبان به ظاهر دانا (و مؤمن)،
سخنانى مى گویند که شما مى پسندید؛ ولى اعمالى انجام مى دهند که شما آن را زشت و ناپسند مى شمارید.

قبلی [1] بعدی [2]