متن عربی

3-  و من كتاب له (عليه السلام) لشريح بن الحارث قاضيه :
وَ رُوِيَ أَنَّ شُرَيْحَ بْنَ الْحَارِثِ قَاضِيَ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ (عليه السلام) اشْتَرَى عَلَى عَهْدِهِ دَاراً بِثَمَانِينَ دِينَاراً فَبَلَغَهُ ذَلِكَ فَاسْتَدْعَى شُرَيْحاً وَ قَالَ لَهُ :
بَلَغَنِي أَنَّكَ ابْتَعْتَ دَاراً بِثَمَانِينَ دِينَاراً وَ كَتَبْتَ لَهَا كِتَاباً وَ أَشْهَدْتَ فِيهِ شُهُوداً .
فَقَالَ لَهُ شُرَيْحٌ : قَدْ كَانَ ذَلِكَ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ ، قَالَ فَنَظَرَ إِلَيْهِ نَظَرَ الْمُغْضَبِ ، ثُمَّ قَالَ لَهُ :
يَا شُرَيْحُ : أَمَا إِنَّهُ سَيَأْتِيكَ مَنْ لَا يَنْظُرُ فِي كِتَابِكَ وَ لَا يَسْأَلُكَ عَنْ بَيِّنَتِكَ حَتَّى يُخْرِجَكَ مِنْهَا شَاخِصاً وَ يُسْلِمَكَ إِلَى قَبْرِكَ خَالِصاً فَانْظُرْ يَا شُرَيْحُ لَا تَكُونُ ابْتَعْتَ هَذِهِ الدَّارَ مِنْ غَيْرِ مَالِكَ أَوْ نَقَدْتَ الثَّمَنَ مِنْ غَيْرِ حَلَالِكَ فَإِذَا أَنْتَ قَدْ خَسِرْتَ دَارَ الدُّنْيَا  وَ دَارَ الْآخِرَةِ . أَمَا إِنَّكَ لَوْ كُنْتَ أَتَيْتَنِي عِنْدَ شِرَائِكَ مَا اشْتَرَيْتَ لَكَتَبْتُ لَكَ كِتَاباً عَلَى هَذِهِ النُّسْخَةِ فَلَمْ تَرْغَبْ فِي شِرَاءِ هَذِهِ الدَّارِ بِدِرْهَمٍ فَمَا فَوْقُ .
وَ النُّسْخَةُ هَذِه : ِ‏هَذَا مَا اشْتَرَى عَبْدٌ ذَلِيلٌ مِنْ مَيِّتٍ قَدْ أُزْعِجَ لِلرَّحِيلِ اشْتَرَى مِنْهُ دَاراً مِنْ دَارِ الْغُرُورِ مِنْ جَانِبِ الْفَانِينَ وَ خِطَّةِ الْهَالِكِينَ وَ تَجْمَعُ هَذِهِ الدَّارَ حُدُودٌ أَرْبَعَةٌ الْحَدُّ الْأَوَّلُ يَنْتَهِي إِلَى دَوَاعِي الْآفَاتِ وَ الْحَدُّ الثَّانِي يَنْتَهِي إِلَى دَوَاعِي الْمُصِيبَاتِ وَ الْحَدُّ الثَّالِثُ يَنْتَهِي إِلَى الْهَوَى الْمُرْدِي وَ الْحَدُّ الرَّابِعُ يَنْتَهِي إِلَى الشَّيْطَانِ الْمُغْوِي وَ فِيهِ يُشْرَعُ بَابُ هَذِهِ الدَّارِ اشْتَرَى هَذَا الْمُغْتَرُّ بِالْأَمَلِ مِنْ هَذَا الْمُزْعَجِ بِالْأَجَلِ هَذِهِ الدَّارَ بِالْخُرُوجِ مِنْ عِزِّ الْقَنَاعَةِ وَ الدُّخُولِ فِي ذُلِّ الطَّلَبِ وَ الضَّرَاعَةِ فَمَا أَدْرَكَ هَذَا الْمُشْتَرِي فِيمَا اشْتَرَى مِنْهُ مِنْ دَرَكٍ فَعَلَى مُبَلْبِلِ أَجْسَامِ الْمُلُوكِ وَ سَالِبِ نُفُوسِ الْجَبَابِرَةِ وَ مُزِيلِ مُلْكِ الْفَرَاعِنَةِ مِثْلِ كِسْرَى وَ قَيْصَرَ وَ تُبَّعٍ وَ حِمْيَرَ وَ مَنْ جَمَعَ الْمَالَ عَلَى الْمَالِ فَأَكْثَرَ وَ مَنْ بَنَى وَ شَيَّدَ وَ زَخْرَفَ وَ نَجَّدَ وَ ادَّخَرَ وَ اعْتَقَدَ وَ نَظَرَ بِزَعْمِهِ لِلْوَلَدِ إِشْخَاصُهُمْ جَمِيعاً إِلَى مَوْقِفِ الْعَرْضِ وَ الْحِسَابِ وَ مَوْضِعِ الثَّوَابِ وَ الْعِقَابِ إِذَا وَقَعَ الْأَمْرُ بِفَصْلِ الْقَضَاءِ وَ خَسِرَ هُنالِكَ الْمُبْطِلُونَ شَهِدَ عَلَى ذَلِكَ الْعَقْلُ إِذَا خَرَجَ مِنْ أَسْرِ الْهَوَى وَ سَلِمَ مِنْ عَلَائِقِ الدُّنْيَا .

متن فارسی

ص   638
امام عليه السلام در نامه خود به شريح پسر حارث قاضى خويش چنين مى نويسد: نقل شده كه شريح بن حارث قاضى امير المؤمنين در زمان رياست آن حضرت خانه اى را به هشتاد دينار خريد. اين خبر كه به امام عليه السلام رسيد، امام عليه السلام شريح را احضار كرد و باو فرمود: اطلاع يافته ام كه خانه اى خريده اى به هشتاد دينار (به پول فعلى در حدود دو هزار و چهار صد تومان)، قباله براى آن نوشته اى و گواهان خريد را امضا كرده اند.
شريح عرض كرد: بله چنين كارى انجام گرفته است.
امام عليه السلام با نگاهى غضب آلود به شريح خيره شد سپس فرمود: آى شريح بزودى كسى بر تو وارد مى شود (عزرائيل) كه نگاه بقباله ات نمى كند، از گواهان خريد نمى پرسد و سرانجام تو را براى مسافرت براهى دور از آن بيرون مى برند و تنها تحويل قبرت مى دهند. آى شريح دقت كن كه اين خانه را از مال ديگرى نخريده باشى و يا پول آن را از راه حرام بدست نياورده باشى، اگر از طريق حرام بدست آورده باشى در دنيا و آخرت ضرر كرده اى. توجه داشته باش كه اگر موقع خريد خانه پيش من آمده بودى من قباله را اين طور مى نوشتم و در آن صورت رغبت نمى كردى خانه را به يك درهم يا بيشتر بخرى و اين است قباله: «اين خانه اى است كه بنده ذليل از مرده اى كه براى كوچ كردن آماده شده خريده است. خانه اى از خانه هاى فريب از گروه نابود شوندگان و منطقه هلاك گرديدگان است. اين خانه باين چهار حد محدود است:
ص   639
1-  به پيشامدهاى ناگوار منتهى مى گردد.
2-  به رويدادهاى مصيبت بار ختم مى شود.
3-  به هواى نفسى كه پست است كشيده مى شود.
4-  به شيطان گمراه كننده پايان مى يابد.
درب خانه از جهت چهارم باز ميشود. اين مغرور به آرزو از كسى كه در آستانه مرگ است اين خانه را خريدارى كرده است. در برابر دريافت خانه، عزت قناعت را از دست داده و ذلت و خوارى درخواست را پذيرفته است.
اين خريدار هر ضررى در خريد خود ديد بر عهده نابود كننده اجسام پادشاهان، گيرنده جان قدرتمندان، فرو ريزنده قدرت فرعونيانى مثل كسرى (پادشاهان ايران) قيصر (پادشاهان روم)، تبّع (پادشاهان يمن) و حمير، به عهده فرو ريزنده قدرت زر-  اندوزان، كاخ سازان و آنانكه در و ديوار را طلا كوب مى كنند، فرش هاى عالى در خانه هاى خود مى اندازند و ذخيره مى كنند، عقيده دارند و فكر مى كنند كه براى فرزندان در نظر گرفته اند مى باشد. (بر عهده عزرائيل). او همه و همه را بسوى ميزان عدل الهى اعزام مى دارد تا ثواب و عقاب خود را كه خدا امر نموده است ببينند «و در چنين شرائطى اشتباهكاران زيان كرده اند.» گواه اين قباله عقل است به اين شرط كه از قيد هواى نفس بيرون آمده و از علاقه هاى دنيا سالم مانده باشد.»