1584. گذشت

من کتابه علیه السلام للاشتر لما ولاه مصر: و لا تکونن علیهم سبعا ضاریا تغتنم اکلهم فانهم صنفان: اما اخ فی الدین، او نظیر لک فی الخلق، یفرط منهم الزلل، و تعرض لهم العلل، و یؤ تی علی ایدیهم فی العمد و الخطا، فاعطهم من عفوک و صفحک مثل الذی تحب و ترضی ان یعطیک الله من عفوه و صفحه … و لا تندمن علی عفو، و لا تبجحن بعقوبه.

در فرمان حکومت مصر به مالک اشتر می فرماید: نسبت به آنان حیوان درنده ای مباش که خوردنشان را غنیمت شماری؛ زیرا مردم دو گروه اند: یا برادر دینی تواند، یا همنوع تو، که از ایشان لغزش سر می زند و در معرض درد و گرفتاری قرار دارند و دانسته و ندانسته مخالفت می کنند. بنابراین، همان گونه که خود دوست داری خداوند تو را ببخشاید و از خطاهایت درگذرد، تو نیز آنان را ببخش و از خطاهایشان درگذر … از بخشش و گذشت هرگز پشیمان مباش و از کیفر دادن خوشحالی مکن. ( نامه 53)

1585. جایگاه گذشت

متی اشقی اذا غضبت؟

حین اعجز عن الانتقام فیقال لی: لو صبرت؟

ام حین اقدر علیه فیقال لی: لو عفوت.

آن گاه که در خشم می آیم، که آتش خشم خود را فرو نشانم؟

آیا آن گاه که قدرت برگرفتن انتقام ندارم و به من گفته می شود: بهتر است صبر کنی، یا بدان هنگام که توانایی انتقام دارم و به من گفته می شود: بهتر است گذشت کنی؟( حکمت 194)

1586. زکات پیروزی

العفو زکاه الظفر.

گذشت زکات پیروز است. ( حکمت 211)

1587. گذشت

من کلامه قبل شهادته: ان فانا ولی دمی، و ان فالفناء میعادی. و ان اعف فالعفو لی قربه، و هو لکم حسنه، فاعفو: (الا تحبون ان یغفر الله لکم).

پیش از شهادتش فرمود: اگر زنده ماندم که صاحب اختیار خون خودم هستم و اگر رفتم مرگ وعده گاه من است؛ اگر من زنده بمانم و قاتلم را ببخشم این گذشت برای من مایه تقرب است و اگر من رفتم و شما او را ببخشید، این بخشش برای شما ثواب و نیکی است! پس گذشت کنید. آیا دوست ندارید که خدا شما را ببخشاید؟ ( نامه 23)

1588. دست خدا با جوانمردان است!

 اقیلوا ذوی المروءات عثراتهم، فما یعثر منهم عاثر الا و یدالله بیده یرفعه.

از لغزش های مردمان بامروت و جوانمرد صرف نظر بکنید که هیچ یک از آن ها دچار لغزشی نمی گردد جز این که دست خدا همراه دست او دست که او را بلند می کند و لغزش وی را از میان می برد. ( حکمت 20)

1589. شایسته ترین مردم به گذشت

اولی الناس بالعفو اقدرهم علی العقوبه.

شایسته ترین مردم به گذشت، تواناترین آن ها بر عقوبت است. ( حکمت 52)

1590. شکرانه ظفر

اذا قدرت علی عدوک فاجعل العفو عنه شکرا للقدره علیه.

هرگاه بر دشمنت قدرت یافتی، گذشت از وی را شکرانه قدرت یافتنت بر او قرار بده. (حکمت 11)