خلاصه

در اندیشه سیاسی امام علی (علیه السلام) زمانه شناسی از مهمات عرصه سیاست است. حضور درست در زمانه، درک حوادث، وقایع و اتفاقات روزانه خود، شناخت جریان ها و غایب نبودن از زمان خویش، عنصر اساسی در فهم سیاسی، تصمیم گیری و اقدامات سیاسی است. هرچه زمانه شناسی درست تر، عمیق تر و همه جانبه تر باشد، میزان فریب خوردگی در سیاست و فروغلتیدن در دام ها و تصمیمات نادرست کمتر خواهد بود.

کسی که شرایط زمان و مقتضیات آن را به خوبی بشناسد، در تعیین جهت خود و تصمیم گیری مناسب در هر اوضاع و احوالی بهتر عمل می کند. یکی از بهترین الگوها برای زمانه شناسی امیرمؤمنان علی (علیه السلام) است.

معرفی کتاب

در اندیشه سیاسی امام علی (علیه السلام) زمانه شناسی از مهمات عرصه سیاست است. حضور درست در زمانه، درک حوادث، وقایع و اتفاقات روزانه خود، شناخت جریان ها و غایب نبودن از زمان خویش، عنصر اساسی در فهم سیاسی، تصمیم گیری و اقدامات سیاسی است.

هرچه زمانه شناسی درست تر، عمیق تر و همه جانبه تر باشد، میزان فریب خوردگی در سیاست و فروغلتیدن در دام ها و تصمیمات نادرست کمتر خواهد بود.

کسی که شرایط زمان و مقتضیات آن را به خوبی بشناسد، در تعیین جهت خود و تصمیم گیری مناسب در هر اوضاع و احوالی بهتر عمل می کند. یکی از بهترین الگوها برای زمانه شناسی امیرمؤمنان علی (علیه السلام) است. بیشتر آنچه از امام علی علیه السلام درمنابع تاریخی، حدیثی و ...باقی مانده، ناظر به دوران حکومت است و حجم معتنابهی از مطالب امیرمؤمنان در دوران حکومت ایراد شده است که با توجه به تحولات زیاد در دوران حکومت امام و روند سریع تغییرات، بیان امام که در اوج بلاغت بوده به تناسب حال و مقام و مقتضای مسائل تفاوت کرده است.

بنابراین امام علی علیه السلام به عنوان زمامدار جامعه ی اسلامی در دوران حکومت خویش به تناسب زمان، شرایط و افراد مختلف سخنانی بیان کرده است.

شناخت روند تغییرات سخنان امیرمؤمنان در دوران حکومت ایشان می تواند در درک درست از مسائل در شرایط گوناگون و چگونگی برخورد با آن ها مؤثر باشد.

برای نیل به این هدف سخنان امیرمؤمنان در دوران حکومت بر اساس آنچه در نهج البلاغه آمده، به ترتیب زمان گردآوری شده و به وسیله ی روش تحلیل محتوا، روند تغییرات آن مورد بررسی قرار گرفته است.

مطالب این کتاب در چهار فصل گرد آمده است:

فصل اول: روش تحلیل محتوا؛ این فصل به معرفی مختصری از روش تحلیل محتوا پرداخته است.

فصل دوم: تاریخ سخنان امام علی (علیه السلام)؛ از آنجا که بررسی روند تغییرات در طول زمان مورد نظر بوده است، در این فصل سخنان امیرمؤمنان خطاب به مردم در دوران حکومت بر اساس متن نهج البلاغه تاریخ گذاری شده و به ترتیب تاریخی مرتب شده است.

فصل سوم: تحلیل محتوای سخنان امیرمؤمنان؛ در این فصل تحلیل محتوای سخنان امیرمؤمنان صورت گرفته و روند تغییرات سخنان امیرمؤمنان به دست آمده است.

فصل چهارم: نتایج و پیشنهادها؛ نتایج کار در این فصل آورده شده است.