سخنى از آن حضرت (علیه السلام) على (علیه السلام) مردم را گرد آورده بود و به جهاد تحريض مى كرد. و آنان، همچنان، مهر سكوت بر لب، پاسخى نمى دادند. به آنها فرمود:
آيا لال شده ايد
قومى گفتند: يا امير المؤمنين اگر شما به راه افتيد ما هم با شما حركت مى كنيم.
على (علیه السلام) در خطاب به آن جماعت چنين گفت:
چه مى شود شما را كه به حق راه نيافته ايد
و به راه راست عدالت هدايت نشده ايد.
آيا شايسته است كه در چنين هنگامى من به نبرد با دشمن بيرون آيم
رسم اين است، كه يكى از سلحشوران و جنگجويانتان كه من مى پسندم رهسپار نبرد گردد.
شايسته نيست كه من لشكر و شهر و بيت المال و گردآورى خراج و داورى مسلمانان
و نظر در حقوق شاكيان و طلبكاران را واگذارم
و با فوجى از لشكر بيرون آيم و در پى فوجى ديگر شتابم
و از اين سو به آن سو افتم، چونان تيرى بى پيكان و بى سوفار در تركشى خالى.
من به منزله محور اين آسيابم
كه در جاى خود ثابت است و آسياب به گرد آن مى چرخد
و، اگر از جاى كنده شود، گردش چرخ زبرين آشفته شود
و سنگ زيرين از جاى بشود.
خدا داند كه اين رأى، رأيى بر خطاست.
به خدا سوگند، اگر اميد نمى داشتم كه روزى به هنگام رويارويى با دشمن به شهادت مى رسم- و اى كاش چنين شهادتى برايم مقدّر مى شد- مركب خويش پيش مى كشيدم و بر آن مى نشستم و از ميان شما مى رفتم و، تا باد شمال و جنوب مى وزيد، از شما ياد نمى كردم.
[فراوان طعن زنندگان، عيبجويان،
روى گردانان از حق و حيله گرانيد
چه سود كه در شمار افزون هستيد،
در حالى كه، ميانه دلهايتان اتفاق اندك است.
شما را به راه روشن هدايت، راه نمودم، راهى كه روندگانش هلاك نشوند، جز آنها كه خود خواستار هلاكت باشند.
