متن عربی
176.و من خطبة له (علیه السلام):و فيها يعظ و يبين فضل القرآن و ينهى عن البدعة
عظة الناس
- انْتَفِعُوا بِبَيَانِ اللَّهِ وَ اتَّعِظُوا بِمَوَاعِظِ اللَّهِ وَ اقْبَلُوا نَصِيحَةَ اللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ قَدْ أَعْذَرَ إِلَيْكُمْ بِالْجَلِيَّةِ وَ [أَخَذَ] اتَّخَذَ عَلَيْكُمُ الْحُجَّةَ وَ بَيَّنَ لَكُمْ مَحَابَّهُ مِنَ الْأَعْمَالِ وَ مَكَارِهَهُ مِنْهَا لِتَتَّبِعُوا هَذِهِ وَ تَجْتَنِبُوا هَذِهِ
- فَإِنَّ رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم)كَانَ يَقُولُ إِنَّ الْجَنَّةَ حُفَّتْ بِالْمَكَارِهِ وَ إِنَّ النَّارَ حُفَّتْ بِالشَّهَوَاتِ .
- وَ اعْلَمُوا أَنَّهُ مَا مِنْ طَاعَةِ اللَّهِ شَيْءٌ إِلَّا يَأْتِي فِي كُرْهٍ وَ مَا مِنْ مَعْصِيَةِ اللَّهِ شَيْءٌ إِلَّا يَأْتِي فِي شَهْوَةٍ .
- فَرَحِمَ اللَّهُ امْرَأً نَزَعَ عَنْ شَهْوَتِهِ وَ قَمَعَ هَوَى نَفْسِهِ فَإِنَّ هَذِهِ النَّفْسَ أَبْعَدُ شَيْءٍ مَنْزِعاً وَ إِنَّهَا لَا تَزَالُ تَنْزِعُ إِلَى مَعْصِيَةٍ فِي هَوًى.
- وَ اعْلَمُوا عِبَادَ اللَّهِ أَنَّ الْمُؤْمِنَ [لَا يُمْسِي وَ لَا يُصْبِحُ] لَا يُصْبِحُ وَ لَا يُمْسِي إِلَّا وَ نَفْسُهُ ظَنُونٌ عِنْدَهُ فَلَا يَزَالُ زَارِياً عَلَيْهَا وَ مُسْتَزِيداً لَهَا..
- فَكُونُوا كَالسَّابِقِينَ قَبْلَكُمْ وَ الْمَاضِينَ أَمَامَكُمْ قَوَّضُوا مِنَ الدُّنْيَا تَقْوِيضَ الرَّاحِلِ وَ طَوَوْهَا طَيَّ الْمَنَازِلِ.
فضل القرآن. - وَ اعْلَمُوا أَنَّ هَذَا الْقُرْآنَ هُوَ النَّاصِحُ الَّذِي لَا يَغُشُّ وَ الْهَادِي الَّذِي لَا يُضِلُّ وَ الْمُحَدِّثُ الَّذِي لَا يَكْذِبُ وَ مَا جَالَسَ هَذَا الْقُرْآنَ أَحَدٌ إِلَّا قَامَ عَنْهُ بِزِيَادَةٍ أَوْ نُقْصَانٍ زِيَادَةٍ فِي هُدًى أَوْ نُقْصَانٍ مِنْ عَمًى .
- وَ اعْلَمُوا أَنَّهُ لَيْسَ عَلَى أَحَدٍ بَعْدَ الْقُرْآنِ مِنْ فَاقَةٍ وَ لَا لِأَحَدٍ قَبْلَ الْقُرْآنِ مِنْ غِنًى فَاسْتَشْفُوهُ مِنْ أَدْوَائِكُمْ وَ اسْتَعِينُوا بِهِ عَلَى لَأْوَائِكُمْ فَإِنَّ فِيهِ شِفَاءً مِنْ أَكْبَرِ الدَّاءِ وَ هُوَ الْكُفْرُ وَ النِّفَاقُ وَ الْغَيُّ وَ الضَّلَالُ .
- فَاسْأَلُوا اللَّهَ بِهِ وَ تَوَجَّهُوا إِلَيْهِ بِحُبِّهِ وَ لَا تَسْأَلُوا بِهِ خَلْقَهُ إِنَّهُ مَا تَوَجَّهَ الْعِبَادُ إِلَى اللَّهِ تَعَالَى بِمِثْلِهِ .
- وَ اعْلَمُوا أَنَّهُ شَافِعٌ مُشَفَّعٌ وَ قَائِلٌ مُصَدَّقٌ وَ أَنَّهُ مَنْ شَفَعَ لَهُ الْقُرْآنُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ شُفِّعَ فِيهِ وَ مَنْ مَحَلَ بِهِ الْقُرْآنُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ صُدِّقَ عَلَيْهِ .
- فَإِنَّهُ يُنَادِي مُنَادٍ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَلَا إِنَّ كُلَّ حَارِثٍ مُبْتَلًى فِي حَرْثِهِ وَ عَاقِبَةِ عَمَلِهِ غَيْرَ حَرَثَةِ الْقُرْآنِ فَكُونُوا مِنْ حَرَثَتِهِ وَ أَتْبَاعِهِ وَ اسْتَدِلُّوهُ عَلَى رَبِّكُمْ وَ اسْتَنْصِحُوهُ عَلَى أَنْفُسِكُمْ وَ اتَّهِمُوا عَلَيْهِ آرَاءَكُمْ وَ اسْتَغِشُّوا فِيهِ أَهْوَاءَكُمْ.
الحث على العمل - الْعَمَلَ الْعَمَلَ ثُمَّ النِّهَايَةَ النِّهَايَةَ وَ الِاسْتِقَامَةَ الِاسْتِقَامَةَ ثُمَّ الصَّبْرَ الصَّبْرَ وَ الْوَرَعَ الْوَرَعَ إِنَّ لَكُمْ نِهَايَةً فَانْتَهُوا إِلَى نِهَايَتِكُمْ وَ إِنَّ لَكُمْ عَلَماً فَاهْتَدُوا بِعَلَمِكُمْ.
- وَ إِنَّ لِلْإِسْلَامِ غَايَةً فَانْتَهُوا إِلَى غَايَتِهِ وَ اخْرُجُوا إِلَى اللَّهِ بِمَا افْتَرَضَ عَلَيْكُمْ مِنْ حَقِّهِ وَ بَيَّنَ لَكُمْ مِنْ وَظَائِفِهِ أَنَا شَاهِدٌ لَكُمْ وَ حَجِيجٌ يَوْمَ الْقِيَامَةِ عَنْكُمْ.
نصائح للناس - أَلَا وَ إِنَّ الْقَدَرَ السَّابِقَ قَدْ وَقَعَ وَ الْقَضَاءَ الْمَاضِيَ قَدْ تَوَرَّدَ وَ إِنِّي مُتَكَلِّمٌ بِعِدَةِ اللَّهِ وَ حُجَّتِهِ قَالَ اللَّهُ [جَلَّ ذِكْرُهُ] تَعَالَى إِنَّ الَّذِينَ قالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقامُوا تَتَنَزَّلُ عَلَيْهِمُ الْمَلائِكَةُ أَلَّا تَخافُوا وَ لا تَحْزَنُوا وَ أَبْشِرُوا بِالْجَنَّةِ الَّتِي كُنْتُمْ تُوعَدُونَ .
- وَ قَدْ قُلْتُمْ رَبُّنَا اللَّهُ فَاسْتَقِيمُوا عَلَى كِتَابِهِ وَ عَلَى مِنْهَاجِ أَمْرِهِ وَ عَلَى الطَّرِيقَةِ الصَّالِحَةِ مِنْ عِبَادَتِهِ ثُمَّ لَا تَمْرُقُوا مِنْهَا وَ لَا تَبْتَدِعُوا فِيهَا وَ لَا تُخَالِفُوا عَنْهَا فَإِنَّ أَهْلَ الْمُرُوقِ مُنْقَطَعٌ بِهِمْ عِنْدَ اللَّهِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ.
- ثُمَّ إِيَّاكُمْ وَ تَهْزِيعَ الْأَخْلَاقِ وَ تَصْرِيفَهَا وَ اجْعَلُوا اللِّسَانَ وَاحِداً وَ لْيَخْزُنِ الرَّجُلُ لِسَانَهُ فَإِنَّ هَذَا اللِّسَانَ جَمُوحٌ بِصَاحِبِهِ وَ اللَّهِ مَا أَرَى عَبْداً يَتَّقِي تَقْوَى تَنْفَعُهُ حَتَّى [يَخْتَزِنَ] يَخْزُنَ لِسَانَهُ.
- وَ إِنَّ لِسَانَ الْمُؤْمِنِ مِنْ وَرَاءِ قَلْبِهِ وَ إِنَّ قَلْبَ الْمُنَافِقِ مِنْ وَرَاءِ لِسَانِهِ لِأَنَّ الْمُؤْمِنَ إِذَا أَرَادَ أَنْ يَتَكَلَّمَ بِكَلَامٍ تَدَبَّرَهُ فِي نَفْسِهِ فَإِنْ كَانَ خَيْراً أَبْدَاهُ وَ إِنْ كَانَ شَرّاً وَارَاهُ وَ إِنَّ الْمُنَافِقَ يَتَكَلَّمُ بِمَا أَتَى عَلَى لِسَانِهِ لَا يَدْرِي مَا ذَا لَهُ وَ مَا ذَا عَلَيْهِ .
- وَ لَقَدْ قَالَ رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم)لَا يَسْتَقِيمُ إِيمَانُ عَبْدٍ حَتَّى يَسْتَقِيمَ قَلْبُهُ وَ لَا يَسْتَقِيمُ قَلْبُهُ حَتَّى يَسْتَقِيمَ لِسَانُهُ فَمَنِ اسْتَطَاعَ مِنْكُمْ أَنْ يَلْقَى اللَّهَ تَعَالَى وَ هُوَ نَقِيُّ الرَّاحَةِ مِنْ دِمَاءِ الْمُسْلِمِينَ وَ أَمْوَالِهِمْ سَلِيمُ اللِّسَانِ مِنْ أَعْرَاضِهِمْ فَلْيَفْعَلْ.
تحريم البدع - وَ اعْلَمُوا عِبَادَ اللَّهِ أَنَّ الْمُؤْمِنَ يَسْتَحِلُّ الْعَامَ مَا اسْتَحَلَّ عَاماً أَوَّلَ وَ يُحَرِّمُ الْعَامَ مَا حَرَّمَ عَاماً أَوَّلَ وَ أَنَّ مَا أَحْدَثَ النَّاسُ لَا يُحِلُّ لَكُمْ شَيْئاً مِمَّا حُرِّمَ عَلَيْكُمْ وَ لَكِنَّ الْحَلَالَ مَا أَحَلَّ اللَّهُ وَ الْحَرَامَ مَا حَرَّمَ اللَّهُ .
- فَقَدْ جَرَّبْتُمُ الْأُمُورَ وَ ضَرَّسْتُمُوهَا وَ وُعِظْتُمْ بِمَنْ كَانَ قَبْلَكُمْ وَ ضُرِبَتِ الْأَمْثَالُ لَكُمْ وَ دُعِيتُمْ إِلَى الْأَمْرِ الْوَاضِحِ فَلَا يَصَمُّ عَنْ ذَلِكَ إِلَّا أَصَمُّ وَ لَا يَعْمَى عَنْ ذَلِكَ إِلَّا أَعْمَى .
- وَ مَنْ لَمْ يَنْفَعْهُ اللَّهُ بِالْبَلَاءِ وَ التَّجَارِبِ لَمْ يَنْتَفِعْ بِشَيْءٍ مِنَ الْعِظَةِ وَ أَتَاهُ التَّقْصِيرُ مِنْ أَمَامِهِ حَتَّى يَعْرِفَ مَا أَنْكَرَ وَ يُنْكِرَ مَا عَرَفَ .
القرآن - [فَإِنَّ النَّاسَ] وَ إِنَّمَا النَّاسُ رَجُلَانِ مُتَّبِعٌ شِرْعَةً وَ مُبْتَدِعٌ بِدْعَةً لَيْسَ مَعَهُ مِنَ اللَّهِ سُبْحَانَهُ بُرْهَانُ سُنَّةٍ وَ لَا ضِيَاءُ حُجَّةٍ. [فَإِنَ] وَ إِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ لَمْ يَعِظْ أَحَداً بِمِثْلِ هَذَا الْقُرْآنِ فَإِنَّهُ حَبْلُ اللَّهِ الْمَتِينُ وَ سَبَبُهُ الْأَمِينُ وَ فِيهِ رَبِيعُ الْقَلْبِ وَ يَنَابِيعُ الْعِلْمِ وَ مَا لِلْقَلْبِ جِلَاءٌ غَيْرُهُ .
- مَعَ أَنَّهُ قَدْ ذَهَبَ الْمُتَذَكِّرُونَ وَ بَقِيَ النَّاسُونَ أَوِ الْمُتَنَاسُونَ فَإِذَا رَأَيْتُمْ خَيْراً فَأَعِينُوا عَلَيْهِ وَ إِذَا رَأَيْتُمْ شَرّاً فَاذْهَبُوا عَنْهُ فَإِنَّ رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم)كَانَ يَقُولُ يَا ابْنَ آدَمَ اعْمَلِ الْخَيْرَ وَ دَعِ الشَّرَّ فَإِذَا أَنْتَ جَوَادٌ قَاصِدٌ.
انواع الظلم - أَلَا وَ إِنَّ الظُّلْمَ ثَلَاثَةٌ فَظُلْمٌ لَا يُغْفَرُ وَ ظُلْمٌ لَا يُتْرَكُ وَ ظُلْمٌ مَغْفُورٌ لَا يُطْلَبُ فَأَمَّا الظُّلْمُ الَّذِي لَا يُغْفَرُ فَالشِّرْكُ بِاللَّهِ قَالَ اللَّهُ تَعَالَى إِنَّ اللَّهَ لا يَغْفِرُ أَنْ يُشْرَكَ بِهِ وَ أَمَّا الظُّلْمُ الَّذِي يُغْفَرُ فَظُلْمُ الْعَبْدِ نَفْسَهُ عِنْدَ بَعْضِ الْهَنَاتِ وَ أَمَّا الظُّلْمُ الَّذِي لَا يُتْرَكُ فَظُلْمُ الْعِبَادِ بَعْضِهِمْ بَعْضاً .
- الْقِصَاصُ هُنَاكَ شَدِيدٌ لَيْسَ هُوَ جَرْحاً بِاْلمُدَى وَ لَا ضَرْباً بِالسِّيَاطِ وَ لَكِنَّهُ مَا يُسْتَصْغَرُ ذَلِكَ مَعَهُ .
- فَإِيَّاكُمْ وَ التَّلَوُّنَ فِي دِينِ اللَّهِ فَإِنَّ جَمَاعَةً فِيمَا تَكْرَهُونَ مِنَ الْحَقِّ خَيْرٌ مِنْ فُرْقَةٍ فِيمَا تُحِبُّونَ مِنَ الْبَاطِلِ وَ إِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ لَمْ يُعْطِ أَحَداً بِفُرْقَةٍ خَيْراً مِمَّنْ مَضَى وَ لَا مِمَّنْ بَقِيَ.
لزوم الطاعة - يَا أَيُّهَا النَّاسُ طُوبَى لِمَنْ شَغَلَهُ عَيْبُهُ عَنْ عُيُوبِ النَّاسِ وَ طُوبَى لِمَنْ لَزِمَ بَيْتَهُ وَ أَكَلَ قُوتَهُ وَ اشْتَغَلَ بِطَاعَةِ رَبِّهِ وَ بَكَى عَلَى خَطِيئَتِهِ فَكَانَ مِنْ نَفْسِهِ فِي شُغُلٍ وَ النَّاسُ مِنْهُ فِي رَاحَةٍ.
متن فارسی
از یک خطبه ی آن حضرت در پند و اندرز و بیان فضل قرآن و نهی از بدعت
پند و اندرز
- از گفتار خدا بهره مند شوید، و از اندرزهای خدا پند گیرید، و خیرخواهی خدا را بپذیرید، زیرا خداوند همه چیز را روشن ساخته و راه هرگونه عذری را بر شما بسته، و بر شما اتمام حجت نموده، کارهایی را که دوست دارد و کارهایی را که نمی پسندد برایتان بیان کرده، تا از آنها پیروی نموده و از اینها دوری گزینید.
- زیرا پیامبرخدا (صلى الله عليه و آله و سلم) میفرمود: «بهشت پوشیده در ناخوشایندی ها و ناگواری ها، و دوزخ پوشیده در هوی وهوس هاست )).
- و بدانید که هیچ یک از طاعت های خدا جز از در مخالفت با خواسته های دل انجام نپذیرد، و هیچ یک از نافرمانی های خدا جز از در هوی و هوس و بی بند و باری صورت نگیرد.
- پس خدا رحمت کند مردی را که دل از شهوت برد و هوای نفس را سرکوب کند، زیرا این نفس دیرتر از هر چیز از گناه بازمی ایستد، و پیوسته در هوی و هوس به گناه گرایش دارد.
- ای بندگان خدا، بدانید که مؤمن شب را به روز و روز را به شب نمی آورد مگر آنکه به جان خویش بدگمان است، از این رو پیوسته آن را سرزنش کند و از آن کارهای نیک بیشتری انتظار دارد.
- پس مانند کسانی باشید که پیش از شما رفتند و جلو رویتان زندگی را بدرودگفتند، به سان مسافری که خیمه و خرگاهش را از جایی بکند و از آن کوچ نماید از دنیا رخت بربستند و منزل به منزل را در نوردیدند.
فضل قرآن - و بدانید که این قرآن خیرخواهی است که غل و غش ندارد، و رهنمایی است که به گمراهی نکشاند، و سخنگویی است که دروغ بر زبان نیارد. هیچ کس با قرآن ننشست جز آنکه از کنار آن با فزونی یا کاستی برخاست: فزونی در هدایت، یا کاستی از کوری و فضلالت.
- و نیز بدانید که هیچ کس را پس از فراگرفتن قرآن نیازی نماند، و هیچ کس را از فرا گرفتن قرآن بی نیازی نباشد. پس درمان دردهای خود را از آن بخواهید، و برای رفع رنج ها و گرفتاری هایتان از آن یاری بجویید، زیرا در آن بهبود از بزرگترین دردهاست که آن کفر و نفاق و کژی و گمراهی است.
- پس به واسطه ی آن از خداوند درخواست کنید، و با دوستی آن به خداوند رو آورید، و مبادا به وسیله ی آن از آفریدگان او چیزی بخواهید، زیرا بندگان به چیزی مانند آن به خداوند روی نیآورده اند.
- سخنش باور گردد. هر که در روز قیامت قرآن شفیع او باشد، شفاعتش درباره ی او پذیرفته شود، و هر که در روز قیامت قرآن از او سعایت کند گفتارش در حق او باور کردد
- زیرا ، ندا برآورد: و آگاه باشید، هرکس آنچه کشته است گرفتار کشته و ر خویش است مگر کسانی که قرآن کشته اند». 2)پس بکوشید از کشتکاران قرآن و پیروان آن باشید ،و آن را راهنمای خود به سوی پروردگارتان بکمارید، و از آن برای خود خیرخواهی بجویید، و اندیشه های ناسازگار خود با آن را متهم دارید، و خواسته های ناروای خویش را در مورد آن ناراست و نادرست بدانید.
تشویق به عمل - کار، کارا سپس پایان کار، پایان کارا و پایداری، پایداری! آنگاه شکیبایی، شکیبایی! پرهیزگاری، پرهیزگاری! شما پایان کاری است پس به پایان کار -خود برسید. و نشانه و رهنمایی دارید پس با نشانه ی خود راه یابید.
- و اسلام را هدفی است پس خود را به هدف آن برسانید. از عهده ی حقی که خداوند بر شما واجب ساخته و تکالیفی که به روشنی بیان نموده برآید.4)من گواه شما هستم و در روز قیامت وکیل مدافع شما خواهم بود.
اندرز به مردم - آگاه باشید که تقدیر پیشین الهی انجام گرفت، و سرنوشت گذشته به تدریج تحقق یافت، و من از وعده ی الهی و حجت او سخن میگویم؛ خدای بزرگ فرموده: «آنان که گفتند پروردگار ما خداست، و پس از آن استقامت ورزیدند، فرشتگان بر آنان فرود می آیند و گویند که نترسید و غم مدارید، و مژده باد شما را به بهشتی که نوید تان میدادند»[1].
- و شما که گفتید: و پروردگار ما خداست» پس بر کتاب خدا و جاده ی فرمان و روش درست بندگی او ایستادگی کنید، و دیگر از آنها به در نروید، و در آنها بدعت نگذارید، و از آنها سرمپیچید، زیرا آنان که از آیین خدا به در روند در روز قیامت به پیشگاه خداره نیابند.
- از شکستن و دگرگون ساختن اخلاق (که همان نفاق و دورویی است) پرهیزید، و زبان را یکی قرار دهید، و آدمی باید زبانش را نگاه دارد، زیرا زبان نسبت به صاحبشی سرکش است. به خدا سوگند نمی بینم که بندهای بتواند تقوای سودمندی پیشه کند تا آنکه زبانش را نگاه دارد.
- زبان مؤمن در پیس دل اوست، و دل منافق در پیس زبان اوست. زیرا مؤمن هنگامی که می خواهد سخنگوید لختی در دل خود درباره ی آن می آندیشد، اگر نیک و پسندیده بود بر زبان می آورد، و اگر زشت و نکوهیده بود ناگفته و نهان می دارد. و منافق هرچه بر سر زبانش آمد می گوید و نمی داند که کدام به سود و کدام به زیان اوست.
- همانا رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) فرمود: «ایمان بندهای استوار نگردد تا آنکه دلش استوار گردد، و دلش استوار نگردد تا آنکه زبانش استوار گردد.» پس هر یک از شما توانست که با دستی پاک از آلودگی به خون و مال مسلمانان، و زبانی پاکیزه از ریختن آبروی آنان خدا را دیدار کند حتماً چنین کند.
تحریم بدعتها - ای بندگان خدا، بدانید مؤمن هرچه را سال اول حلال میدانسته امسال نیز حلال می داند، و آنچه را سال اول حرام می آنگاشته امسال نیز حرام می آنگارد.بدعتهایی که مردم پدید آورده اند چیزی را که بر شما حرام گشته حلال نمی سازد، بلکه حلال را همان است که خدا حلال فرموده، حرام همان است که خدا حرام نموده.
- شما أوضاع خوب آزموده اید و از بن دندان آن را تجربه کردهاید، به احوال پیشینیان پندتان داده اند. امثال گوناگون برایتان زدهاند، و به آیین روشن دعوتتان کرده اند؛ , این بانکك دعو لت را کسی نشنود که گوش شنوا ندارد، و کسب آن را نبیند که چشم بینا ندارد.
- و هر که را خدا با گرفتاری و تجربه آموزی بهره مند نسازد از هیچ پندی بهره مند نگردد، و تقصیر و کوتاهی از پیش رو بر او در آید، تا آنجا که نکوهیده را پسندیده، و پسندیده را نکوهیده داند.مردم دو دسته اند: پیروان شریعت، و آورندگان بدعت که از سوی خدای سبحان دلیلی از سنت و پرتوی از برهان و حجت ندارند.
قرآن - خدای سبحان هیچ کس را به مانند پندهای این قرآن پند نداده است، زیرا که قرآن ریسمان استوار و رشته ی ایمنی بخشی خداست. در آن بهار دل و چشمه های دانش است، و دل را جز آن جلایی نیست.
- به ویژه آنکه پند پذیران و یادآوران رفتند، و فراموشکاران یا خود را به فراموشی زدگان، باقی ماندهاند. پس هرگاه به کار نیکی برخوردید بر انجام آن کمک کنید، و هرگاه کار بدی دیدید از آن گذر کنید،زیرا رسول خدا پیش از می فرمود: «ای آدمیزاده، نیکی را به جای آر و بدی را رها ساز، که در آن صورت در راه راست و استوار قدم نهاده ای.»[2]
انواع ستم - آگاه باشید که ستم بر سه گونه است: ستمی که بخشوده نگردد، و ستمی که رها نگردد، و ستمی که بخشوده شود و در طلب آن برنیایند. اما ستمی که بخشوده نگردد برای خداوند شریک پنداشتن است، خدای متعال فرموده: «خدا گناه شرک را نمی آمرزد». اما ستمی که بخشوده شود ستمی است که بنده با انجام برخی گناهان کوچک به خویشتن می کند.و اما ستمی که رها نگردد ستم بندگان به یکدیگر است.
- قصاص چنین ستمی در آخرت سخت و دشوار است.آن قصاص زخم با کارد و زدن با تازیانه نیست، بلکه زجر و عذابی است که اینها در برابر آن ناچیز است.
- پس زنهار در آیین خدا دو رنگی نورزید، زیرا اجتماع در مورد حقی که خوش نمی دارید بهتر از تفرقه در مورد باطلی است که دوست می دارید. خدای سبحان به هیچ کس از کسانی که درگدشته اند و کسانی که باقی مانده اند راه تفرقه خیری نرسانده است.
لزوم طاعت - ای مردم، خوشا به حال آن که عیب خودش او را از پرداختن به عیب دیگران سرگرم سازد. و خوشا به حال آن کسی که در خانه اش بنشیند و روزی خود را بخورد، و سرگرم طاعت پروردگارش باشد، و بر گناه خود بگرید. چنین کسی سرگرم کار خود است، ومردم از او در آسایشند.
