علم دو گونه است: علم فطرى و علم اكتسابي؛ اگر هماهنگ با علم فطري نباشد سودمند نخواهد بود.
مرکز جهانی اطلاع رسانی آل البیت

خانه  >   ترجمه ( عبدالمحمد آیتی)  >  به حارث همدانی ( نامه شماره 69 )

خطبـه ها
نامـــه ها
حکمت ها
غرائب الکلم
برای دسترسی سریع به حکمت مورد نظر، شماره حکمت را وارد کنید

متن عربی

(69) و من كتاب له ( عليه السلام  ) إلى الحارث الهمداني

  1. وَ تَمَسَّكْ بِحَبْلِ الْقُرْآنِ وَ اسْتَنْصِحْهُ وَ أَحِلَّ حَلَالَهُ وَ حَرِّمْ حَرَامَهُ وَ صَدِّقْ بِمَا سَلَفَ مِنَ الْحَقِّ وَ اعْتَبِرْ بِمَا مَضَى مِنَ الدُّنْيَا مَا بَقِيَ مِنْهَا فَإِنَّ بَعْضَهَا يُشْبِهُ بَعْضاً وَ آخِرَهَا لَاحِقٌ بِأَوَّلِهَا وَ كُلُّهَا حَائِلٌ مُفَارِقٌ
  2. وَ عَظِّمِ اسْمَ اللَّهِ أَنْ تَذْكُرَهُ إِلَّا عَلَى حَقٍّ وَ أَكْثِرْ ذِكْرَ الْمَوْتِ وَ مَا بَعْدَ الْمَوْتِ وَ لَا تَتَمَنَّ الْمَوْتَ إِلَّا بِشَرْطٍ وَثِيقٍ وَ احْذَرْ كُلَّ عَمَلٍ يَرْضَاهُ صَاحِبُهُ لِنَفْسِهِ وَ يَكْرَهُ لِعَامَّةِ الْمُسْلِمِينَ
  3. وَ احْذَرْ كُلَّ عَمَلٍ يُعْمَلُ بِهِ فِي السِّرِّ وَ يُسْتَحَى مِنْهُ فِي الْعَلَانِيَةِ
  4. وَ احْذَرْ كُلَّ عَمَلٍ إِذَا سُئِلَ عَنْهُ صَاحِبُهُ أَنْكَرَهُ أَوْ اعْتَذَرَ مِنْهُ وَ لَا تَجْعَلْ عِرْضَكَ غَرَضاً لِنِبَالِ الْقَوْلِ وَ لَا تُحَدِّثِ النَّاسَ بِكُلِّ مَا سَمِعْتَ بِهِ فَكَفَى بِذَلِكَ كَذِباً وَ لَا تَرُدَّ عَلَى النَّاسِ كُلَّ مَا حَدَّثُوكَ بِهِ فَكَفَى بِذَلِكَ جَهْلًا
  5. وَ اكْظِمِ الْغَيْظَ وَ تَجَاوَزْ عِنْدَ الْمَقْدُرَةِ وَ احْلُمْ عِنْدَ الْغَضَبِ وَ اصْفَحْ مَعَ الدَّوْلَةِ تَكُنْ لَكَ الْعَاقِبَةُ .
  6. وَ اسْتَصْلِحْ كُلَّ نِعْمَةٍ أَنْعَمَهَا اللَّهُ عَلَيْكَ
  7. وَ لَا تُضَيِّعَنَّ نِعْمَةً مِنْ نِعَمِ اللَّهِ عِنْدَكَ وَ لْيُرَ عَلَيْكَ أَثَرُ مَا أَنْعَمَ اللَّهُ بِهِ عَلَيْكَ
  8. وَ اعْلَمْ أَنَّ أَفْضَلَ الْمُؤْمِنِينَ أَفْضَلُهُمْ تَقْدِمَةً مِنْ نَفْسِهِ وَ أَهْلِهِ وَ مَالِهِ وَ أَنَّكَ مَا تُقَدِّمْ مِنْ خَيْرٍ يَبْقَ لَكَ ذُخْرُهُ وَ مَا تُؤَخِّرْهُ يَكُنْ لِغَيْرِكَ خَيْرُهُ وَ احْذَرْ صَحَابَةَ مَنْ يَفِيلُ رَأْيُهُ وَ يُنْكَرُ عَمَلُهُ فَإِنَّ الصَّاحِبَ مُعْتَبَرٌ بِصَاحِبِهِ
  9. وَ اسْكُنِ الْأَمْصَارَ الْعِظَامَ فَإِنَّهَا جِمَاعُ الْمُسْلِمِينَ وَ احْذَرْ مَنَازِلَ الْغَفْلَةِ وَ الْجَفَاءِ وَ قِلَّةِ الْأَعْوَانِ عَلَى طَاعَةِ اللَّهِ
  10. وَ اقْصُرْ رَأْيَكَ عَلَى مَا يَعْنِيكَ وَ إِيَّاكَ وَ مَقَاعِدَ الْأَسْوَاقِ فَإِنَّهَا مَحَاضِرُ الشَّيْطَانِ وَ مَعَارِيضُ الْفِتَنِ وَ أَكْثِرْ أَنْ تَنْظُرَ إِلَى مَنْ فُضِّلْتَ عَلَيْهِ فَإِنَّ ذَلِكَ مِنْ أَبْوَابِ الشُّكْرِ
  11. وَ لَا تُسَافِرْ فِي يَوْمِ جُمُعَةٍ حَتَّى تَشْهَدَ الصَّلَاةَ إِلَّا فَاصِلًا فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَوْ فِي  أَمْرٍ تُعْذَرُ بِهِ.
  12. وَ أَطِعِ اللَّهَ فِي جُمَلِ أُمُورِكَ فَإِنَّ طَاعَةَ اللَّهِ فَاضِلَةٌ عَلَى مَا سِوَاهَا وَ خَادِعْ نَفْسَكَ فِي الْعِبَادَةِ وَ ارْفُقْ بِهَا وَ لَا تَقْهَرْهَا وَ خُذْ عَفْوَهَا وَ نَشَاطَهَا إِلَّا مَا كَانَ مَكْتُوباً عَلَيْكَ مِنَ الْفَرِيضَةِ فَإِنَّهُ لَا بُدَّ مِنْ قَضَائِهَا وَ تَعَاهُدِهَا عِنْدَ مَحَلِّهَا
  13. وَ إِيَّاكَ أَنْ يَنْزِلَ بِكَ الْمَوْتُ وَ أَنْتَ آبِقٌ مِنْ رَبِّكَ فِي طَلَبِ الدُّنْيَا وَ إِيَّاكَ وَ مُصَاحَبَةَ الْفُسَّاقِ فَإِنَّ الشَّرَّ بِالشَّرِّ مُلْحَقٌ وَ .
  14. وَقِّرِ اللَّهَ وَ أَحْبِبْ أَحِبَّاءَهُ وَ احْذَرِ الْغَضَبَ فَإِنَّهُ جُنْدٌ عَظِيمٌ مِنْ جُنُودِ إِبْلِيسَ وَ السَّلَامُ

متن فارسی

 از نامه آن حضرت (علیه السلام) به حارث همدانی

  1. به ريسمان قرآن چنگ در زن و از آن نصيحت بجوی. حلالش را حلال بدار و حرامش را حرام. حقی را که پيش از اين بوده است تصديق کن. آنچه را از دنيا مانده است به آنچه از آن گذشته است، قياس نمای. زيرا آنچه از آن باقی مانده، همانند گذشته آن است و پايانش پيوسته است به آغاز آن و سراسر آن ناپايدار و رفتنی است.
  2. نام خدا را بزرگ شمار و جز برای حق بر زبانش مياور. فراوان از مرگ و جهان پس از مرگ ياد کن و آروزی مرگ مکن، مگر به شرطی محکم و استوار. از هر کار که کننده آن انجامش دادنش را از خود می پسندد و از ديگر مسلمانان ناپسند می دارد حذر کن.
  3. از هر کار که در نهان انجام گيرد، ولی به آشکارا سبب شرمساری شود، دوری نمای.
  4. از هر کاری که چون از کننده اش پرسند، انکارش کند و عذر آورد بپرهيز. آبروی خود را هدف تيرهای سخن مردم قرار مده. هر چه شنيدی به ديگران مگوی که همين بس که تو را دروغگو شمرند و هر چه شنيدی، انکارش مکن که همين بس که تو را نادان شمرند.
  5. خشم خود فرو خور و به هنگام قدرت، گذشت نمای و در وقت غضب بردبار باش و چون توانايی يافتی گناه ديگران را عفو کن تا عاقبت نيک از آن تو بود.
  6. و سپاس هر نعمتی را که خدا به تو داده به جای آر تا نعمتت پايدار ماند.
  7. هيچيک از نعمتهايی را که خدا به تو عنايت کرده، تباه منمای و بايد که نشان نعمت خداوندی بر تو آشکار بود.
  8. بدان که بهترين مؤمنان کسی است که جان خود و خويشاوندان و دارايی خود را پيش از ديگران در راه خدا تقديم دارد. زيرا هر خير که پيشاپيش فرستی، اندوخته شده، برای تو بماند و هر چه واپس نهی، خيرش به ديگری رسد. بپرهيز از مصاحبت هر کس که عملش ناپسند باشد، که هر کس را به دوستش شناسند.
  9. در شهرهای بزرگ سکونت گير که محل اجتماع مسلمانان است و از جايی که منزلگاه غفلت و ستم است و طاعت خداوند را ياران اندک است، بپرهيز.
  10. انديشه خود منحصر به اموری دار که به کارت آيد و از نشستن بر سر بازارها حذر کن که جايگاه شيطان است و محل بروز فتنه هاست. بر کسانی که تو را بر آنان برتری است، فراوان، نظر کن که نظر کردن تو سپاسگزاری از نعمت است.
  11. در روز جمعه سفر مکن تا در نماز جمعه حاضر آيی، مگر اين که سفرت در راه خدا باشد يا کاری باشد که در انجام دادنش ناچار باشی.
  12. در همه کارها خدا را اطاعت کن، زيرا اطاعت حق از هر کار ديگر برتر است. نفس را در عبادت بفريب و با او مدارا کن و بر او قهر منمای. و به هنگام فراغت و آسايشش او را درياب، مگر در آنچه بر تو واجب است که از به جای آوردن و مراعات آن  در وقت مقرر، چاره ای نيست.
  13. بترس که مرگ به سراغت آيد و تو در طلب دنيا از خدای گريخته باشی. بپرهيز از مصاحبت بد کاران که شرّ پيوسته به شرّ است.
  14. خدا را بزرگ دار و دوستانش را دوست بدار و از خشم بپرهيز که خشم از سپاهيان ابليس است. والسلام.
قبلی بعدی