متن عربی

69 .و من كتاب له (علیه السلام)  إلى الحارث [الهمداني‏] الهمذاني‏

(1)وَ تَمَسَّكْ بِحَبْلِ الْقُرْآنِ وَ [انْتَصِحْهُ‏] اسْتَنْصِحْهُ وَ أَحِلَّ حَلَالَهُ وَ حَرِّمْ حَرَامَهُ

(2)وَ صَدِّقْ بِمَا سَلَفَ مِنَ الْحَقِّ

(3)وَ اعْتَبِرْ بِمَا مَضَى مِنَ الدُّنْيَا لِمَا بَقِيَ مِنْهَا فَإِنَّ بَعْضَهَا يُشْبِهُ بَعْضاً

(4)وَ آخِرَهَا لَاحِقٌ بِأَوَّلِهَا وَ كُلُّهَا حَائِلٌ مُفَارِقٌ

(5)وَ عَظِّمِ اسْمَ اللَّهِ أَنْ تَذْكُرَهُ إِلَّا عَلَى حَقٍّ

(6)وَ أَكْثِرْ ذِكْرَ الْمَوْتِ وَ مَا بَعْدَ الْمَوْتِ

(7)وَ لَا تَتَمَنَّ الْمَوْتَ إِلَّا بِشَرْطٍ وَثِيقٍ

(8)وَ احْذَرْ كُلَّ عَمَلٍ يَرْضَاهُ صَاحِبُهُ لِنَفْسِهِ وَ [يَكْرَهُهُ‏] يُكْرَهُ لِعَامَّةِ الْمُسْلِمِينَ

(9)وَ احْذَرْ كُلَّ عَمَلٍ يُعْمَلُ بِهِ فِي السِّرِّ وَ يُسْتَحَى مِنْهُ فِي الْعَلَانِيَةِ

(10)وَ احْذَرْ كُلَّ عَمَلٍ إِذَا سُئِلَ عَنْهُ صَاحِبُهُ أَنْكَرَهُ [وَ] أَوْ اعْتَذَرَ مِنْهُ

(11)وَ لَا تَجْعَلْ عِرْضَكَ غَرَضاً لِنِبَالِ [الْقَوْمِ‏] الْقَوْلِ

(12)وَ لَا تُحَدِّثِ النَّاسَ بِكُلِّ مَا سَمِعْتَ بِهِ فَكَفَى بِذَلِكَ كَذِباً

(13)وَ لَا تَرُدَّ عَلَى النَّاسِ كُلَّ مَا حَدَّثُوكَ بِهِ فَكَفَى بِذَلِكَ جَهْلًا

(14)وَ اكْظِمِ الْغَيْظَ وَ [احْلُمْ عِنْدَ الْغَضَبِ وَ تَجَاوَزْ عِنْدَ الْمَقْدِرَةِ] تَجَاوَزْ عِنْدَ الْمَقْدَرَةِ وَ احْلُمْ عِنْدَ الْغَضَبِ

(15)وَ اصْفَحْ مَعَ الدَّوْلَةِ تَكُنْ لَكَ الْعَاقِبَةُ

(16)وَ اسْتَصْلِحْ كُلَّ نِعْمَةٍ أَنْعَمَهَا اللَّهُ عَلَيْكَ وَ لَا تُضَيِّعَنَّ نِعْمَةً مِنْ نِعَمِ اللَّهِ عِنْدَكَ

(17)وَ لْيُرَ عَلَيْكَ أَثَرُ مَا أَنْعَمَ اللَّهُ بِهِ عَلَيْكَ  

(18)وَ اعْلَمْ أَنَّ أَفْضَلَ الْمُؤْمِنِينَ أَفْضَلُهُمْ تَقْدِمَةً مِنْ نَفْسِهِ وَ أَهْلِهِ‏ وَ مَالِهِ  

(19)[وَ إِنَّكَ‏] فَإِنَّكَ مَا تُقَدِّمْ مِنْ خَيْرٍ يَبْقَ لَكَ ذُخْرُهُ وَ مَا تُؤَخِّرْهُ يَكُنْ لِغَيْرِكَ خَيْرُهُ  

(20) وَ احْذَرْ صَحَابَةَ مَنْ يَفِيلُ رَأْيُهُ وَ يُنْكَرُ عَمَلُهُ فَإِنَّ الصَّاحِبَ مُعْتَبَرٌ بِصَاحِبِهِ

(21)وَ اسْكُنِ الْأَمْصَارَ الْعِظَامَ فَإِنَّهَا جِمَاعُ الْمُسْلِمِينَ

(22)وَ احْذَرْ مَنَازِلَ الْغَفْلَةِ وَ الْجَفَاءِ وَ قِلَّةَ الْأَعْوَانِ عَلَى طَاعَةِ اللَّهِ

 (23)وَ اقْصُرْ رَأْيَكَ عَلَى مَا يَعْنِيكَ

(24)وَ إِيَّاكَ وَ مَقَاعِدَ الْأَسْوَاقِ فَإِنَّهَا مَحَاضِرُ الشَّيْطَانِ وَ مَعَارِيضُ الْفِتَنِ

(25)وَ أَكْثِرْ أَنْ تَنْظُرَ إِلَى مَنْ فُضِّلْتَ عَلَيْهِ فَإِنَّ ذَلِكَ مِنْ أَبْوَابِ الشُّكْرِ

 (26)وَ لَا تُسَافِرْ فِي يَوْمِ جُمُعَةٍ حَتَّى تَشْهَدَ الصَّلَاةَ إِلَّا فَاصِلًا فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَوْ فِي أَمْرٍ تُعْذَرُ بِهِ

(27)وَ أَطِعِ اللَّهَ فِي [جُمَلِ‏] جَمِيعِ أُمُورِكَ فَإِنَّ طَاعَةَ اللَّهِ فَاضِلَةٌ عَلَى مَا سِوَاهَا

(28)وَ خَادِعْ نَفْسَكَ فِي الْعِبَادَةِ وَ ارْفُقْ بِهَا وَ لَا تَقْهَرْهَا

(29)وَ خُذْ عَفْوَهَا وَ نَشَاطَهَا إِلَّا مَا كَانَ مَكْتُوباً عَلَيْكَ مِنَ الْفَرِيضَةِ

 (30)فَإِنَّهُ لَا بُدَّ مِنْ قَضَائِهَا وَ تَعَاهُدِهَا عِنْدَ مَحَلِّهَا

(31)وَ إِيَّاكَ أَنْ يَنْزِلَ بِكَ الْمَوْتُ وَ أَنْتَ آبِقٌ مِنْ رَبِّكَ فِي طَلَبِ الدُّنْيَا

(32)وَ إِيَّاكَ وَ مُصَاحَبَةَ الْفُسَّاقِ فَإِنَّ الشَّرَّ بِالشَّرِّ مُلْحَقٌ

(33)وَ وَقِّرِ اللَّهَ وَ أَحْبِبْ أَحِبَّاءَهُ

(34)وَ احْذَرِ الْغَضَبَ فَإِنَّهُ جُنْدٌ عَظِيمٌ مِنْ جُنُودِ إِبْلِيسَ وَ السَّلَامُ‏.

متن فارسی

از نامه های آن حضرت است به حارث همدانی.

(1)چنگ زن به ریسمان قرآن و او را خیرخواه خود بدان، و حلال او را حلال، و حرام او را حرام بشمار.

(2)و آنچه را از حق گذشته(در گذشته واقع شده و قرآن و آثار صحیح آنرا نقل کرده)ست تصدیق کن.

(3)و با گذشته دنیا عبرت بگیر برای باقیمانده آن، زیرا که بعض آن شبیه بعض دیگر است.

(4)و آخر آن ملحق به اول آن است، و همه آن متغیر و جداشونده است.

(5)و نام خدا را بزرگ شما از اینکه او را یاد کنی(به آن سوگند یاد کنی)مگر برحق.

(6)و بسیار یاد کن مرگ و پس از مرگ را.

(7)و آروزی مرگ مکن مگر با شرط محکم(با اطاعت و عبادت مطمئن).

(8)و حذر کن از هرکاری که صاحبش آنرا برای خود می پسندد، وبرای عموم مسلمانان نمی پیندد.

(9)و حذر کن از هر عملی که در پنهانی انجام داده می شود، و در آشکار از آن خجالت کشیده می شود.

(10)و حذر کن از هرکاری اگر از کننده اش درباره آن سؤال شود انکار می کند و یا از آن عذر می خواد.

(11)و آبروی خود را هدف تیرهای سخن قرار نده در بعض نسخه ها«نبال القول» است.

(12)و هرچه را شنیدی به مردم مگو که این در دروغگویی کافی است.

(13)و هرچه را که از مردم بشنوی رد نکن که این در جهالت و نادانی دلیل کافی است.

(14)خشم خود را فروبر، و موقع قدرت و توانایی عفو و گذشت داشته، و هنگام غضب حلم و بردباری داشته باش.

(15)در موقع دولت و تسلط گذشت و اغماض داشته باش تا عاقبت خوب آن برای تو باشد.

(16)هر نعمتی را که خدا به تو داده است اصلاح کن و ضایع مگردان هیچ نعمتی را که از نعمتهای خدا نزد تو است.

(17)و باید در تو اثر و نشانه نعمتهایی که خدا بتو داده است دیده شود.

(18)و بدانکه بهترین مؤمنان بهترین ایشان است از نظر پیشدستی و از پیش تهیه نمودن توشه از جان و اهل و مالش.

(19)و اینکه هر آنچه از کار خیر پیش از خود می فرستی برایت ذخیره می ماند، و هرچه بتأخیر میاندازی و نگه میداری برای غیر تو است خیرآن.

(20)و حذر کن از هم صحیت شدن با کسی که رأی و اندیشه او سست و کردارش ناپسند است زیرا رفیق و هم صحبت با رفیقش اعتبار می شود.

(21)و در شهرهای بزرگ سکونت کن چون آنها محل اجتماع مسلمانان است.

(22)و حذر کن از جایگاههایی که موجب غفلت و جفا است و در آنها کمتر به اطاعت خدا یاور یافته می شود.

(23)و رأی و اندیشه خود را صرف در آن کن که برایت مهم و مقصد است.

(24)دوری کن از نشمین گاههای بازارها چون آنها محلهای حضور شیطان و جای پیشامد فتنه هاست.

(25)و زیاده نظر و فکر کن درباره کسانیکه بر آنها برتری داری که این از جمله اسباب شگرگزاری است.

(26)و در روز جمعه مسافرت نکن تا در نماز حاضر شوی مگر آنکه مسافرت تو در راه خدا باشد، ویا درکاری که در آن معذور و ناچار باشی.

(27)و خدا را در تمامی کارهایت اطاعت کن، زیرا که اطاعت خدا بر همه چیز برتری دارد.

(28)و نفس خود را در عبادت و بندگی فریب ده و با او مدارا و زور و غلبه نکن.

(29)و آسانی و نشاط آنرا دریاب(او را بکارهایی که به آسانی و نشاط انجام میدهد وادار) مگر آنچه از واجبات به تو نوشته شده است.

(30)چون بجا اوردن آنها و رسیدگی به آنها در موقعش لازم است.

(31)و حذر کن از انیکه مرگ بر تو فرود آید درحالی که تو از پروردگار خود گریزان باشی در پی بدست آوردن دنیا.

(32)و از همنشینی اشخاص فاسق برحذر باش چون شرّ و بد به شر لاحق شدنی است.

(33)و خدا را تعظیم کن و محترم بدار، و دوستانش را دوست بدار.

(34)و از غضب حذر کن و دوری کن که آن سپاهی است بزرگ از سپاهیان شیطان-والسلام.