1591. دوری از غیرتمندی بی جا

ایاک و التغایر فی غیر موضع غیره، فان ذلک یدعو الصحیحه الی السقم، و البریئه الی الریب.

بر تو باد به دوری از غیرتمندی کردن در جایی که محل اظهار غیرت نیست؛ زیرا این کار زنان درستکار را به انحراف و بی گناهان را به شک و اتهام می خواند. ( نامه 31)

1592. هدف تعصب

فتعصبوا لخلال الحمد من الحفظ للجوار، و الوفاء بالذمام، و الطاعه للبر و المعصیه للکبر …

تعصب های شما برای تحقق صفات ارزشمند، حفظ حقوق همسایگان، وفای به پیمان ها، اطاعت از نیکی ها، سرپیچی از تکبر و … باشد. ( خطبه 192)

1593. تفاوت غیرتمندی زن و مرد

غیره المراه کفر، و غیره الرجل ایمان.

غیرت زن کفرآور و غیرت مرد نشانه ایمان اوست. ( حکمت 124)

1594. اندازه غیرت مرد

قدر الرجل علی قدر همته، و صدقه علی مروءته، و شجاعته علی قدر انفته، و عفته علی قدر غیرته.

ارزش هر مردی به اندازه همت اوست و راستگویی اش به اندازه مروت و مردانگی او و شجاعت و دلاوری اش به اندازه غیرت منشی و عفت و پاکدامنی اش به اندازه غیرتمندی او است. ( حکمت 47)

1595. خصلت های خوب زنان

خیار خصال النساء شرار خصال الرجال: الزهو، و الجبن، و البخل؛ فاذا کانت المراه مزهوه لم تمکن من نفسها، و اذا کانت بخیله حفظت مالها و مال بعلها، و اذا کانت جبانه فرقت من کل شیء یعرض لها.

خصلت های خوب زنان، خصلت های بد مردان است، مانند: تکبر، ترس و بخل؛ زیرا هرگاه زنی متکبر باشد بیگانه را به خود راه نمی دهد و اگر بخیل باشد مال خود و همسرش را حفظ می کند و اگر ترسو باشد از هر چیز که به آبرویش صدمه بزند فاصله می گیرد. ( حکمت 234)

1596. تشبیه زن

المراه عقرب حلوه اللبسه.

زن کژدمی است که گزیدنی شیرین دارد. ( حکمت 61)

1597. پرهیز از زنان بد

اتقوا شرار النساء.

از زنان بد بپرهیزید. ( خطبه 80)

1598. مخفی گاه مردان

تکلموا تعرفوا، فان المرء مخبوء تحت لسانه.

سخن بگویید تا شناخته بشوید؛ زیرا مرد زیر زبان خود مخفی است. ( حکمت 392)

1599. چگونگی رفتار با زن

و لا تملک المراه من امرها ما جاوز نفسها، فان المراه ریحانه و لیست بقهرمانه. و لا تعد بکرامتها نفسها، و لا تطمعها فی ان تشفع لغیرها.

زن را بیش از آن چه نفس (ذات) خود او مقتضی است تملیک مکن؛ زیرا زن ریحان است نه قهرمان و در بزرگداشت او به بیش از حد نفس او تجاوز مکن و او را به طمع مینداز که برای دیگری شفاعت و میانجی گری نماید. ( نامه 31)

1600. آزمون شخصیت

فی تقلب الاحوال، علم جواهر الرجال.

گوهر مردان در کشاکش دهر شناخته شود. در میان انقلاب ها و حوادث شخصیت افراد معلوم گردد.( حکمت 217)

1601. نابودی بشر

هلک امرؤ لم یعرف قدره.

انسانی که قدر و اندازه خود را نشناسد نابود شود. ( حکمت 149)