متن عربی

42. و قال لِبَعضِ أصحَابهِ فی علّةٍ اعتَلَّها:

1. جَعَلَ اللّهُ مَا کَانَ مِنْ شَکْوَاکَ حَطّاً لِسَیِّئَاتِکَ،
2. فَإِنَّ الْمَرَضَ لا أَجْرَ فِیهِ،
3. وَ لکِنَّهُ یَحُطُّ السَّیِّئَاتِ، وَ یَحُتُّهَا حَتَّ الْاَوْرَاقِ.
4.  وَ إِنَّمَا الْاَجْرُ فِی الْقَوْلِ بِاللِّسَانِ،
5. وَالْعَمَلُ بِالْأَیْدِی وَ الْاَقْدَامِ،
6. وَ إِنَّ اللّهَ سُبْحَانَهُ یُدْخِلُ بِصِدْقِ النِّیَّةِ وَالسَّرِیرَةِ الصَّالِحَةِ مَنْ یَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ الْجَنَّةَ.

قال الرَّضیُّ: وأقولُ: صَدَق (علیه السلام) ، إنّ المرَض لا أجرَ فیه، لأنَّه لَیْسَ مِنْ قَبِیلِ مَا یُستَحَقُّ علیهِ العِوَضُ، لأنّ العِوضَ یُستَحَقُّ على ما کانَ فی مُقابَلةِ فِعلِ اللهِ تَعالى بالعَبدِ مِن الْآلامِ والْأَمراضِ، وَما یَجری مَجرى ذلِک. والْأَجرُ والثّوابُ یُستَحقّانِ على ما کان فی مُقابلةِ فِعلِ العَبدِ، فَبَینَهُما فَرقٌ قد بیّنَه (علیه السلام) کما یَقْتَضِیه عِلمُه الثّاقِبُ وَرأیه الصائِبُ.

متن فارسی

حضرت به یکى از یارانش که بیمار شده بود فرمود:

1. «خداوند این درد و بیمارى تو را سبب ریزش گناهانت قرار داد،
2. زیرا پاداشى در بیمارى نیست؛
3. ولى گناهان را مى ریزد همچون ریزش برگ درختان.
4.  اجر و پاداش، تنها در گفتار با زبان
5. و عمل با دست و قدم (و اعضا) است
6. و خداوند سبحان کسانى از بندگانش را که بخواهد (و لایق بداند)، به دلیل صدق نیت و پاکى باطن (نیز) داخل بهشت مى کند.

مرحوم سیّد رضى این کلام حکمت آمیز را با عبارات شیوایى شرح مى دهد، و مى گوید: آنچه امام (علیه السلام) در این جا فرموده راست و درست است؛ بیمارى اجر و پاداش ندارد، هر چند از قبیل امورى است که استحقاق عوض دارد (نه اجر و ثواب) زیرا انسان در مقابل کارهاى خداوند درباره بندگانش مانند بیمارى ها و مانند آن مستحق عوض مى شود؛ اما اجر و ثواب، در مقابل فعل بندگان است، بنابراین بین این دو فرق است؛ فرقى که امام (علیه السلام) با آن علم نافذ و نظریه صائب خود به آن اشاره فرموده است.