معرفى اجمالى
«علوم نهج البلاغه» اثر عربى دكتر محسن باقر موسوى، كتابى است كه علوم مختلفى كه در نهج البلاغه اعم از علوم قرآن، علم النفس، حقوق، جغرافيا و غيره، ذكر شده را مطرح مى كند.
ساختار
كتاب شامل ۴ فصل و يك مقدمه است. هر فصلى از كتاب شامل مباحثى است، فصل اول شامل ١٠ مبحث، فصل دوم شامل سه مبحث، فصل سوم شامل دو مبحث و فصل چهارم شامل سه مبحث مى باشد.فصول كتاب دربردارنده مطالبى پيرامون علوم نهج البلاغه، قيمت گزارى نص آن، اثر نهج البلاغه در عرب و بلاغت اين كتاب مى باشد.

 گزارش محتوا
مولف كتاب با اشاره به حديث «انا مدينة العلم و على بابها»، حضرت على(علیه السلام) را باب هر علمى دانسته و لذا از كتاب نهج البلاغه، علوم مختلفى را برداشت كرده و به توضيح آن ها مى پردازد و بيان مى دارد كه هر علمى كه بشر به آن نياز داشته باشد، در آن هست، حتى علوم هندسه و حساب.
وى در فصل اول، به جايگاه و مصادر علم از زبان آن حضرت پرداخته و تعليم را وظيفه انبياء دانسته و از مصادر علم و عواملى كه ضد علم مى باشد، سخن گفته و از جايگاه عقل و موانع آن بحث كرده است.
وى در فصل دوم، مباحثى كه در نهج البلاغه پيرامون اصول اعتقادات و الهيات است را آورده و طى مباحثى از آن ها سخن مى گويد. مبحث اول پيرامون توحيد و وجود خداوند است.

از جمله مطالب اين فصل، عبارتند از: مراحل و موانع شناخت خدا، مطالبى پيرامون راه و راهنماشناسى از نهج البلاغه، وظايف انبيا، حقوق آنان، اخلاق آن ها، به ويژه زندگانى پيامبر (صلی الله علیه و آله) و روش و سيره ايشان، امامت و ضرورت اين منصب، شناخت امام، صفات امام، ائمه جور و ضلال، حق امام بر امت، امامت و بيعت، علم، عدل، شجاعت، زهد، تقوى، تواضع، حكمت و اخلاص شخص امام على و...در ادامه اين فصل، از علم فقه، علوم قرآن، اخلاق، علم النفس، حقوق، جغرافيا، اجتماع و اديان بحث شده است.

در فصل دوم، مباحثى درباره نص نهج البلاغه و اختلاف نسخ آن ذكر شده و همچنين به قواعدى در مورد قيمت گزارى نص نهج البلاغه كه شامل خطب، وصايا و حكم مى باشد، اشاره شده است.
در فصل سوم، در دو مبحث، اثر نهج البلاغه در لغت عرب، چه از نظر لغوى و چه از نظر امثال، بررسى شده است.در فصل پايانى كه پيرامون بلاغت نهج البلاغه است، مطالب بسيار جالبى درباره اصول بلاغت، صور بلاغت نهج البلاغه و اثر بلاغت اين كتاب در بلاغت عرب، بيان شده است.

وضعيت كتاب
فهرست مصادر و مراجع كتاب، همچنين مطالب آن در پايان كتاب ذكر شده است.

منبع:مقدمه و متن كتاب.نويسنده مقاله: رضا پارچه باف