آیت اللّٰه مشکینی که به ضرورت وجود چنین اثری ـ که در برگیرنده موضوعات نهج البلاغة است ـ پی برده بود، به تدوین آن اقدام کرد. در این کتاب موضوعات به ترتیب الفبا مرتب شده است و در ذیل هر موضوع فقره هایی از نهج البلاغة که مرتبط با موضوع است در ذیل آن قرار می گیرد. کتاب با موضوع «اللّٰه» آغاز می شود و به موضوع «الیهود» خاتمه می یابد.
ساختار كتاب
كتاب مشتمل بر مقدمه اى از سوى موسسه نهج البلاغه، مقدمه اى به قلم علامه جعفر مرتضى العاملى و فاقد تبويب و تفصيل است و موضوعات نهج البلاغه در آن بر اساس حروف الفبا مرتب گشته است.
گزارش محتوا
اين كتاب دسترسى به موضوعات خطبه ها، نامه ها و كلمات حضرت على عليه السلام در نهج البلاغه را براى محققان آسان تر مى كند.
مولف با اصطياد موضوعاتى از نهج البلاغه، از آن ها به عنوان تيتر استفاده كرده و ذيل آن ريز موضوعاتى را قرار داده و ذيل هر يك از آن ها بخش هايى از فرمايشات آن حضرت را كه در نهج البلاغه آمده و مرتبط با آن موضوع مورد نظر، گنجانده است.
وضعيت كتاب
كتاب فاقد هر گونه پاورقى و توضيح و فهرست مى باشد.
فهرست کتاب
المقدمه
کلمه الامین العلمی العام للموتمر
اولا: نظره اجمالیه فی حیاه ایه الله المشکینی رحمه الله
ا. تراثه المکتوب
ب. التدریس
ج. نشاطاته الاجتماعیه و السیاسیه
د. نشاطاته الثقافیه
ه. مسوولیاته و المناصب التی تولاها فی الجمهوریه الاسلامیه فی ایران
ثانیا: اعمال الموتمر العلمیه
ا. مجموعه اثاره
ب. خطبه و اقواله
ج. تخلید ذکراه
د. برنامج اخری
ثالثا: حول مجموعه مولفاته
رابعا: عملنا فی هذا الکتاب
خامسا: شکر و تقدیر
کلمه الموسسه
مقدمه العلامه جعفر مرتضی العاملی
بدایه
الظلم المزدوج
کلام علی علیه السلام
بین اختیارات الرضی و اختیارات غیره
شروح نهج البلاغه
الشریف الرضی و نهج البلاغه
هذا الکتاب
خطوه رایده
الله
ابداعه الخلق
اوصافه
تعظیمه و وصفه
توصیفه
توصیفه و توحیده
حمده
حمده و توحیده
حمده و جوده
حمده و الشهاده
حمده و الشهادتان
حمده و صفاته
حمده و وصفه
خلقه الاشیاء و ابداعها
دلاله الخلق علیه
سجود الخلق له تعالی
صفاته
صفته تعالی فی مقاله لذعلب الیمانی:
عجز العقول عن ادراکه
علمه
علمه بالاشیاء
قدرته فی خلقه
لا تجسم و لا ترکب له و لا تشبیه
معرفته
حرف الالف
اخر الزمان
الاخره
الاخره - جهنم
الاخره - عذابها
ادم علیه السلام
ایمه‌الضلال
الایمه من اهل البیت
الابتلاء
الابتلاء و الاختبار
الابداع - بدا الخلقه
ابلیس - سجوده لادم علیه السلام
ابن عباس
ابن عمه
ابوبکر - و الخلفا الثلاثه من بعده
ابوذر
ابو موسی الاشعری - عبد الله بن قیس
اتباع الحق
الاتحاد
الاتعاظ
الاجتهاد فی العباده
بیشتر ...
حرف الباء
الباطل
الباغی علی الامام
البخل
البخیل
البدع
البدعه
البرد
البرزخ
البشاشه (مکارم الاخلاق) و (الخلق)
البصره
البصیره بالامور
البطن
البغاه
البغض فی الله
البغضاء
بقیه السیف
البلاء
البلد
بنو ابراهیم
بنو اسراییل
بیشتر ...
حرف التاء
تادیه الحق (الحق قضاوه)
التاسی بالرسول و اله
التجار
التجاره
التجسس
التجلی من الله تعالی
التحکیم
التحمل
التحیه
تخاذل الامه
التحذیر
الترک و الاتراک
التزید - اظهار مازاد عن الواقع
التسلیم للحق
التعاهد علی الحق (الاتحاد) و (الافتراق)
تعز الدنیا
التعزیه علی المصاب
التعقل
التعلم
التفال (الفال)
التفرق بعد محمد صلی الله علیه و اله
التفریط فی الوظایف
التفکر
التفکر و الاعتبار
التقدیر
التقوی
التقی
التکبر
التکفیر للسییات
التکلیف
التنبیه و الایقاظ
التنجیم
التوبه
التوحید
التوحید و الرساله
التودد للناس
التوفیق
التوکل
التهمه - مواضعها
التهنیه للولد
حرف الثاء
الثواب
الثناء و الاطراء
حرف الجیم
الجاسوس
الجاهل
الجاهلیه
الجبال
الجبر و الخلقه و الطینه
الجبن
الجراده
الجزاء
الجماعه
الجنه و النار
الجواب
الجواد و الفقیر
جوامع الکلم
الجود
الجو (الهواء)
الجهاد
الجنود
الجهل
الجیران
الجیش
حرف الحاء
الحاجه - قضاوها
الحب و البغض
الحج
الحجه
الحجه القایم
الحجه و اتمامها
الحدود
الحدیث
الحرام
الحرب
الحرص (الطمع)
الحریه
حزب الله
الحزم
الحساب
الحسد
الحسنان
حسن الخلق (الخلق) و (مکارم الاخلاق)
حسن الظن
الحق و الباطل
بیشتر ...
حرف الخاء
الخاص
خباب
الخدم
الخرق
الخسران
خصال الخیر
خصال الشر
الخصومه
الخضاب
الخضره
الخفاش و خلقه
الخلافه
الخلق
الخلق
الخلقه و احکامها
الخله الحسنه
الخلیفه
الخمر
الخمول
الخوارج
بیشتر ...
حرف الدال
الداء
داود
الدار
الدعاء
الدماء
الدنیا
الدهر
الدین
الدیه
حرف الذال
الذکر و الاتعاظ
الذله
الذنب و اثاره
ذوی الحاجات (الضعفاء)
حرف الراء
الریاسه
رییس القوم
الراسخون
الرای
الرجاء الکاذب
الرجم
الرذاله
الرد الی الله
الرزق
الرسل
الرسول
الرصد
الرضا
الرعیه
الرقی
الرکوب
الرکون الی الظالم
الریاء
الریاضه الشرعیه
حرف الزاء
الزانی
الزاهد
الزبیر
الزکاه
الزمان
الزنا
الزهد
زیاد بن ابیه
حرف السین
السوال
السارق
الساعه
الساعی
السب
الستر
السحاب
السحر
السخاء
سخط الله
السر
السرقه
السعی فی العمل
السعید
السقف (الجو)
السلاح
السلام
سلامه الاعضاء
السلطان
سلیمان
بیشتر ...
حرف الشین
الشاعر
الشبهه
الشجاعه
الشر
الشرطی
شریح القاضی
الشریعه
الشغل
الشفاعه
الشک
الشکر
الشکوی
الشمس
الشوری
الشهداء
الشهاده
الشیخ
الشیخوخه
الشیطان
حرف الصاد
الصاحب
الصالحون
الصبر
الصحبه
الصداقه
الصدق فی النیه
الصدقه
الصدیق
الصراط
صفات الله
صفین
الصلاه
الصلاه علی محمد صلی الله علیه و اله
صلاح الاجتماع
صله الرحم
الصلح
الصمت
الصوم
حرف الضاد
الضال
الضعفاء
الضلاله عن الحق
الضیافه
حرف الطاء
الطاعه لله تعالی
الطاووس
الطبل
الطبیعه (الغریزه) و (الطینه)
الطریق
طلب الریاسه (الریاسه)
طلحه
الطمع
الطنبور
الطیب
الطیره
الطینه
الطیور
حرف الظاء
الظالم و الظلم
الظاهر
الظفر
الظلام
الظن الحسن
حرف العین
العاطفه
العافیه
العاقبه
العاقل
العالم
العالم
العالم - العلماء العاملون
العالم - العلماء الفسقه
العالم - العلماء بالکتاب
العام (الخاص)
العامل
عایشه
العباد
العباده
العبره
عثمان
العجب
العجز
العجله
العداله
بیشتر ...
حرف الغین
الغدر
الغرایز
الغرور
الغزوه
الغصب
الغضب
الغنی
الغیبه
الغیره
حرف الفاء
الفاجر
الفاسق
فاطمه علیها السلام
الفال
الفتنه
الفحش (السب)
الفخر
فدک
الفرایض
الفرار من الزحف
الفرج
الفرصه
الفساد (الشر)
الفطره (الغریزه) و (الطینه) و (الخلقه)
الفقر
الفقیر
الفقیه
الفکر
الفناء
حرف الطاء
حرف الظاء
حرف العین
حرف الغین
حرف الفاء
حرف القاف
قابیل
القاتل
القاسطون
القاضی
القانون (الاحکام)
القبر
القتال
القدر
القدره
القرابه
القران
قریش
القسط
القصاص
القصد (الاقتصاد)
القضاء
قضاء الحاجه
القلب
القناعه
القیام
بیشتر ...
حرف الکاف
الکاذب
الکبر (الاستکبار)
الکتاب
الکتابه
الکذب
الکعبه
الکفر
الکلام
کلمه عدل
کلمه الاخلاص
کمیل بن زیاد
الکهانه
الکواکب
الکوفه
حرف اللام
اللییم
اللجاجه
اللسان
اللقاء مع العدو
اللواط
اللیل
حرف المیم
المومن
الماء
ماء البحر
المارقون
المال
مالک الاشتر
المالیات
المتشابه (الخاص)
المتقون
المتولی
المثله
المجازاه و المکافاه
المجاهدون
المحاسبه للنفس
المحکم (الحدیث) و (الخاص)
محمد صلی الله علیه و اله
محمد بن ابی بکر
المراء
المراه
المرایی
بیشتر ...
حرف النون
النار
الناس
الناسخ (الخاص)
النافله
الناکثون
النبات
النبی (محمد صلی الله علیه و اله)
النجوم
النساء
النصر
النصر للاسلام
النظر الی الاجنبیه
النظم
النعمه
النفاق
النفس
النمله
النمیمه
النهی عن المنکر
النور
بیشتر ...
حرف الواو
الوالد و حقه
الوالی
الوحده الاسلامیه
الورع
الوزیر
الوصایه
الوعد
الوعظ
الوفاء بالعهد
الوقف
الولاه
الولایه
الولایه للظالم
الولد
ولی الله
حرف الهاء
الهجره
الهدایه
الهدف من خلق الانسان
الهوی
الهواء
الهیبه
حرف الیاء
الیاس
الیتیم
الیقین
الیهود
منابع:
١- مقدمه علامه جعفر مرتضى العاملى
٢- شيرازى، على، اميرالمومنين در آينه كتاب، معرفت، آذر و دى ١٣٧٩، ش ٣٧، ص ٧٨.
٣- سايت خبرگزارى فارس، زندگينامه آيت الله مشكينى، ١٣٨٩/٣/٢٣.
